ABD’den Ege Denizi’nde barış, istikrar ve huzuru tehlikeye atacak bir adım geldi. Kongre’nin Temsilciler Meclisi kanadından vazife yapan Demokrat Milletvekili Grace Meng’in Ulusal Savunma Yetki Yasası’na eklenmesi için sunduğu teklif, oybirliği ile kabul edildi. Kabul edilen ek hususla, ABD’nin Ege Denizi’ndeki “Yunan adalarına” askeri üs kurmasının önü açılıyor. Kabul edilen skandal ek hususun, Ekim 2021 tarihinde ABD ile Yunanistan ortasında imzalanan Ortak Savunma İşbirliği Mutabakatı çerçevesinde ele alındığı kaydedildi.
Grace Meng
Yunan lobisinin tesirli olduğu New York’tan Temsilciler Meclisi’ne seçilen Demokrat milletvekili Meng’e ilişkin kabul edilen ek hususun içeriğinde, ABD Savunma ve Dışişleri Bakanları’nın birlikte, ABD ile Yunanistan ortasındaki savunma bağına ait, mümkün ek askeri üsler ve bilhassa “Yunan adalarındaki” ABD askeri varlığının genişletilmesini içeren bir raporu Kongre’nin ilgili komitelerine sunması isteniyor.
Skandal husustaki “Yunan adaları” tabiriyle kastın Lozan ve Paris Antlaşmalarıyla gayriaskeri statüde kalması ve silahsızlandırılması kaydıyla Yunanistan’a devredilen Ege Adalarını içerip içermedi belirtilmedi. Lakin Yunan Kathimerini gazetesinde dün çıkan bir haber Atina’nın gayesinin bu olabileceğini gösterdi. Yunan gazetesinin haberine nazaran, 2021 yılında Atina ile Washington ortasında imzalanan savunma mutabakatında askeri üslerin coğrafik pozisyonunu belirlemek için kullanılan “Yunanistan’ın genelinde” sözünün, kelam konusu adaları da içerebileceği kaydedildi.
Habere nazaran, devrin Yunan hükümeti tarafından muahedeye sokulan bu özel tanımlama, Yunanistan tarafından Limni ve İskiri’yi ABD askeri varlığına mesken sahipliği yapabilecek adalar olarak önermek ve ayrıyeten Yunanistan’ın kuzeyindeki Dedeağaç’ta bir üs gereksinimini vurgulamak için kullanıldı. Limni, Lozan Antlaşması’na nazaran gayriaskeri statüde kalması gereken adalar ortasında yer alıyor.
Yunanistan’ın, ABD Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen skandal ek maddeyi Limni üzerinden harekete geçirerek adaların gayriaskeri statüsünü bozma emeli için Washington’u paravan olarak kullanmak ve Ege Denizi’nde fiili bir durum oluşturmak istediği bedellendiriliyor. Bu çerçevede Atina ve Yunan lobisinin, ABD ile Türkiye’yi Ege Denizi’nde karşı karşıya getirmek maksadını de güttüğü kaydedildi.
Ek unsurun en son kabulü, Demokrat Parti’nin denetimindeki Senato ile Cumhuriyetçi Parti’nin denetimindeki Temsilciler Meclisi ortasında son formu verilecek Ulusal Savunma Yetki Yasası müzakerelerinin akabinde aşikâr olacak. İki tarafın uzlaşması halinde yasa imza için ABD Lideri Joe Biden’ın masasına gidecek.
ABD’nin Yunanistan topraklarında, Dedeağaç, Kavala, Selanik, Larisa, Stefanoviç ve Girit’te askeri üsleri bulunuyor. Türkiye sonuna yalnızca 20 kilometre uzaklıktaki Dedeağaç’ta kurulan ABD üssünde onlarca zırhlı araç ve askeri helikopter bulunuyor.
Taşoz, Semadirek, Limni, Bozbaba, Midilli, Sakız, İpsara, Sisam ve Ahikerya adaları, 1923 Lozan Barış Antlaşması uyarınca gayri askeri statüde kalmak şartıyla Yunanistan’ın egemenliğinde bulunuyor. 1947 Paris Barış Antlaşması uyarınca silahsızlandırılması şartıyla egemenliği İtalya’dan Yunanistan’a verilen Doğu Ege adaları ise Onikiadalar olarak isimlendiriliyor. Onikiadalar, isminin çağrıştırdığı üzere 12 değil 14 adadan oluşuyor. Bu adalar Batnoz, Lipsi, İleriye, Kelemez, İstanköy, İncirli, İstanbulya, İleki, Herke, Kerpe, Çoban, Sömbeki, Rodos ve Meis halinde sıralanıyor.
