Uluslararası Nakliyecilik ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) İdare Heyeti Lideri Ayşem Ulusoy, bu yıl için bütçe plan yapmakta zorlandıklarına işaret ederek, “Küçük firmalar ortamızdan ayrılabilir. Bu süreci yeterli yönetemeyecek firmalar olacak. Şu anda sürücülerimizin büyük kısmı EYT’li bu büyük firmalar için büyük sorun olacak” dedi.
Ayşem Ulusoy ile lojistik bölümünü ve meseleleri konuştuk.
– 2022 dalınız açısından nasıl geçti?
Bizde makus süreç aslında 2019’da başladı. Yaşanan kaotik süreç ve meçhullüğü yönetirken konteyner krizi ve navlun artışları geldi. Devamında yakıt artırımları ve maliyet artışları kaynaklı rotalarımız büsbütün değişti. Sonra da Rusya-Ukrayna savaşı… Üst üste birçok olumsuz durum yaşandı. Bugün dünyanın en uygun eserini üretin şayet lojistik gücünüz güçlü değilse global rekabetteki gücünüz önemli manada azalıyor. Yeni periyotta lojistiğini yönetemeyen bir ülke dış ticaretini de yönetemeyecek.
MİLLİ FİLO OLUŞTURALIM
– Lojistiğe taraf vermek için nasıl bir sistem kurulmalı?
Bizim bundan sonraki amacımız ulusal filo kurmak olmalı. Ulusal gemilerimiz olmalı. Yakıt fiyatları artsa bile ulusal bir filonuz olduğunda güç de bizde olacak.
Şu anda Ro-Ro gemilerin tamamı yabancı sermayeli. Pandemide lojistiğin değeri anlaşıldı. Gümrük mevzuatlarında şayet gerekli düzenlemeleri vaktinde yapabilirsek iş yapışımız daha kolay olacak. Türkiye’yi transit cennetine çevirmemiz lazım. Singapur Dubai bunun hoş örneklerini yaptılar. Mevzuatlarda sadeleşme gerekiyor. Yük buradan çıktı tamam Almanya’ya Japonya’ya satalım fakat burada pembe bir tablo çizemeyeceğim. Şayet lojistiğimizi güzel kurgulayamazsak bu pazarı kaybedeceğiz.
KAPILARDA ÇOK BEKLİYORUZ
– Bu alanda somut olarak neler bekliyorsunuz?
Çin’in Bir Jenerasyon Bir Yol Projesi kapsamındaki orta koridor güzergâhında hedeflenen kapasiteye ulaşılması için öncelikle Türkiye’nin akabinde komşu ülkelerin altyapı, gümrük ve mevzuat güzelleştirilmelerini yapması gerekiyor. Altyapı sorunları var. Raylar birbirine uymuyor. Orta koridorda limanlarla demiryolu kontaklarının yapılması gerekiyor. Bakû-Tiflis-Kars demiryolu çizgisi, İstanbul Havalimanı, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Marmaray ve liman yatırımları daha fonksiyonel hale getirilmeli. Mevzuat ve gümrük süreçleri daha sadeleştirilmeli. Karayolu hudut kapılarında bekleme mühletleri kuyruklar çok fazla. Her sorunu lojistikçi çözemez, ülkeler ortası problemlerin çözülmesi gerekiyor. Bu sorun yalnızca lojistikçinin sorunu değil ihracatçının da sorunu. Günlerce onun malı hudutta bekliyor. Bekleme uzun olunca hem Türk nakliyecisi hem ihracatçısı para kaybediyor. Yeşil lojistik deniyor lakin orada otomobiller daima bir karbon salıyor. Biz Türkiye’yi lojistik cazibe merkezi yapmak zorundayız. 27 Ocak’ta yuvarlak masa toplantılarına başlayacağız. Birincisi transit nakliyecilikle ilgili olacak.
KREDİYE GEREKSİNİM VAR
– Navlun fiyatlarında bir gerileme var, nereye kadar düşer?
Bu yıl sonunda sulara çok gemi inecek. Eylül sonunda navlun fiyatları 4 bin dolara kadar inmişti, bu düşüş devam edecek.
– Ulusal filo oluşturmak için bir kaynak var mı?
Şu anda kederimiz o. Firmalar krediye bile ulaşamıyor. Lojistik bu ülke için kıymetliyse artık hak ettiği pahası bulması gerekiyor. Sanayiciye turizme önemli krediler çıkıyor. Biz hizmet ihracatçısıyız. Hak ettiğimiz değeri
de görmek
istiyoruz.
ŞOFÖR KASVETİ BÜYÜYECEK
– Bir orta dalda önemli sürücü sorunu vardı, aşıldı mı?
Maalesef önemli insan kaynağı muhtaçlığımız var. Yeni kuşak sürücülük yapmak istemiyor. Bu mesleği teşvik etmeliyiz. Bunun için dernekte yeni çalışmalar başlatacağız. Dalda şu anda 90 bin kişi çalışıyor.
– 2023 seçim yılı, tüm bölümler yılı güç geçecek diye öngörüyor sizin öngörünüz nedir?
Avrupa’da önemli resesyon var. Firmalar yatırım yapma konusunda kararsız, hizmet ihracatında 84 milyar doların üzerinden bir sayıdan kelam ediliyor. Bizim amacımız 45 milyar dolar. O yüzden farklı pazarlar bulmaya çalışıyoruz.
En sıkıntı bütçeyi bu yıl yaptık. Aslında bu yıl bütçe yapamadık daha. Normalinde aralık ayında bütçeleri planları yapardık. Öngöremediğimiz bir tablo var. Bütçelerimizi yıllık yapıyorduk, bu yıl muhakkak ki üç aylık yapacağız. Meçhullükten korkar olduk. Evvelden daha atik davranıyorduk. Çalışan maliyetlerimiz, lojistik depo kiraları çok arttı. EYT çıkacak orada hem çalışan kaybı olacak hem firmalara önemli maliyet binecek. Doluya koyuyoruz almıyor, boşa koyuyoruz dolmuyor. Bu yatırımımızı da etkiliyor.
– Bu periyotta kesimde batan firma olur mu?
Küçük firmalar ortamızdan ayrılabilir. Bu süreci güzel yönetemeyecek firmalar olacak. Şu anda sürücülerimizin büyük kısmı EYT’li, bu büyük firmalar için büyük sorun olacak. Bu süreç şirketleri zorlayacak. Lojistiği yönetemezsek dış ticareti yönetemeyeceğiz. Lojistikçi çok ekstrem bir durum olmadığı sürece bu yılı ortalamada götürecek. Önümüzde seçim periyodu, Avrupa’daki resesyon, Rusya-Ukrayna savaşı… O yüzden bu yıl nasıl geçecek öngöremiyoruz.
DEVLET TAKVİYESİ ŞART
– Bu periyotta kamudan beklentileriniz neler?
Yeşil lojistikle, hudutta sıfır karbon düzenlemesiyle bizim maliyetler zati önemli halde aratacak. Şayet devlet tarafından hem satın alma, hem insan kaynakları tarafından hakikat ve net desteklenmezsek çok büyük kasvet olacak. O yüzden pembe bir tablo yok bu tarafta. 1 Ekim 2023’te hudutta sıfır karbon düzenlemesi yürürlüğe girecek. Artık şapkayı önümüze koymamız gerekiyor. Biz bu süreçten kan kaybederek değil güçlenerek çıkmak istiyoruz. Lojistik köy mü kasaba mı kuracağız artık bunun kurulması gerekiyor. Yatırım dayanağına muhtaçlığımız var. Dijitalleşmeyen firmalar ayakta kalamayacak.
