TÜRK-İŞ Araştırmasının Temmuz 2019 ayı sonucuna nazaran:
– Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması meblağı (açlık sınırı) 2,075.24 lira,
– Besin harcaması ile birlikte giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi muhtaçlıklar için yapılması mecburî başka aylık harcamalarının toplam meblağı ise (yoksulluk sınırı) 6,760.73 lira ve
– Evli olmayan-çocuksuz bir çalışanın “yaşama maliyeti” ise aylık 2,564.52 lira olarak hesaplandı.
TÜRK-İŞ açıklamasında şu kıymetlendirme yapıldı:
“Asgari Fiyat Tespit Kurulunun çalışmalarını sürdürdüğü devirde Konfederasyonumuz bekar bir personel için aylık ömür maliyetini net 2,393.25 lira olarak hesaplamış ve ancak geçerli olan net minimum fiyat 372.35 lira daha düşük meblağda karar bağlanmıştı. Milyonlarca çalışanın geçim fiyatı haline dönüşen taban fiyat bugün değil bir ailenin, tek bir çalışanın bile geçimini sağlamaya yetecek seviyede değildir. Yeni minimum fiyatın uygulanmaya başlanmasından bu yana yapılması gereken harcama fiyatı her ay artmakta ve yapılan artırımların tesiriyle aile bütçesine ek yükler gelmektedir. Yılbaşında bekar bir çalışanın minimum fiyatı aylık net 417.77 lira artarak 2,020 lira olmuş ve ama daha ortadan şimdi yedi ay geçmesine rağmen bu çalışanın ömür maliyeti ile mevcut taban fiyat ortasındaki fark 543.62 liraya ulaştı.
“Gıda harcaması fiyatı yılbaşına nazaran 134 lira ve bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran 364 lira arttı. Ailenin yapması gereken toplam harcama meblağı ise son altı ayda 437 lira, son bir yılda ise 1,176 lira arttı.
“TÜRK-İŞ tarafından hesaplanan besin fiyatları endeksi ve TÜİK tarafından hesaplanan besin endeksi ile tüketici fiyatları endeksindeki gelişim son on iki aylık artış oranı üzerinden değerlendirildiğinde gibisi bir eğilim gösterdiği ve besin fiyatlarının -mevsim kurallarının etkisiyle- son aylarda gerilemekte olduğu görüldü.”
TÜRK-İŞ’in bilgileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2019 Temmuz ayında şöyle açıklandı:
– Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin“gıda için” yapması gereken taban harcama fiyatı bir evvelki aya nazaran yüzde 0.39 arttı.
– Yılın birinci altı yedi sonunda fiyatlardaki artış yüzde 6.91 oldu
– Besin enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış yüzde 19.38 oldu.
– Yıllık ortalama artış yüzde 22.86 oldu.
TÜRK-İŞ’in öbür bulguları şöyle sıralandı;
– Süt, yoğurt, peynir kümesinde; süt ve peynir fiyatında bu ay kıymetli bir değişiklik gözükmezken yoğurt fiyatında genelde bir artış dikkati çekti.
– Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat eserlerinin bulunduğu kümede; Kurban Bayramı öncesinde kuşbaşı ve kıyma et ile sakatat eserleri ve tavuk fiyatı değişmedi. Tıpkı biçimde kültür balıkları fiyatı da birebir kaldı. Yumurta fiyatı bu ay tekrar geriledi. Bakliyat eserlerinde (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) bu ay mercimek fiyatında düşük oranda bir ‘ayarlama’ görüldü.
– Mutfak harcamasındaki rahatlamayı tekrar sebze-meyve fiyatlarındaki gerileme sağladı. Havaların ısınması ve tarla eserlerinin pazarda yaygınlaşması üzere mevsim koşulları nedeniyle hanehalkının günlük tüketiminde kıymetli hissesi bulunan yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 6.63 lira olarak hesaplandı. Geçtiğimiz ay 6.0 lira olarak hesaplanan ortalama zerzevat kilogram fiyatı bu ay 5.82 liraya, 7.73 lira olarak hesaplanan meyve ortalama kilogram fiyatı ise bu ay 7.58 liraya geriledi.
– Hesaplamada 12 zerzevat ve 14 meyve olmak üzere toplam 26 eser dikkate alındı. Son devirde sıklıkla tartışılan kuru soğan ve patates fiyatı pek değişmedi. Bamya, karnabahar, börülce üzere fiyatı -nispeten yüksek- sebzeler hesaplama dışında bırakıldı.
– Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik üzere eserlerin bulunduğu kümede; bulgur ve un fiyatı birtakım marketlerde indirim nedeniyle gerilerken ekmek, makarna, irmik ve pirinç fiyatı birebir kaldı.
– Son küme içinde yer alan besin hususlarından; tereyağı, margarin ve ayçiçeği yağı fiyatı değişmedi, zeytinyağı fiyatı ise bu ay arttı. Zeytin fiyatı -yeşil ve siyah zeytin ortalaması olarak- artış gösterdi. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) eserlerinden ceviz fiyatı geriledi, başkalarının fiyatı değişmedi. Baharat (kimyon, nane, karabiber vb.) fiyatı yeniden tıpkı kaldı. Geçtiğimiz ay sonunda çay ve şekere yapılan artırım bu ay piyasaya yansıdı ve fiyatlar arttı. Bal ve pekmez ile tuz fiyatı değişmedi ve ama reçel fiyatı yükseldi. Salça fiyatı kimi marketlerde geriledi. Ihlamur fiyatı değişmedi.
