THE OPEN UNIVERSITY
Sırbistan’ın başşehri Belgrad’da Nazi işgali sırasında binlerce kişinin öldüğü toplama kampında hastane olarak kullanılan bir binanın kreşe dönüştürülmesi planları reaksiyon çekti.
Sırbistan Yahudi Toplumu Federasyonu Lideri Robert Sabados, “Burada yaşananlara bakınca kreşin yeri çok uygunsuz. Daha büyük skandal ise, kamptaki birtakım binaların yıllar boyunca pub olarak kullanılması. Bir orta gece kulübü bile vardı. Burası insanların unutulmasına müsaade verilmemesi gereken sefalet ve acılar yaşadığı bir yer” dedi.
İngiliz Guardian gazetesinin haberine nazaran, kreşe çevrilen bina daha evvel restoran olarak kullanılıyordu.
Getty Images
‘Toplama kampı olduğunu bilmiyordum’
Sava Irmağı’nın kıyısında yer alan Staro Sajmiste, kampı 1937’de ticaret fuarı olarak açılmıştı ve toplam 11 binadan oluşuyordu. Fuar, Naziler’in 1941’de Yugoslavya’yı işgalinden sonra toplama kampına dönüştürüldü.
1994’te kent Nazi işgalinden kurutuluncaya kadar kampa 100 bin kadar Yahudi, Sırp ve Çingene getirildi. 40 bin’den fazla kişi öldürüldü. Kamptakilerin kimileri azaptan hayatını kaybederken öbürleri gaz odalarına dönüştürülen otobüslerde öldürüldü.
Sonrasında bu binaların kimileri taverna, fotoğraf atölyesi, canlı müzik çalınan yerler ve Sırbistan’daki iktidar partisinin ofislerine dönüştürüldü. Öteki binalar ise mukadderatına terk edildi.
1990’larda bu binaların Yahudi Soykırımı müzesine dönüştürülmesi fikri ortaya atıldı. Fakat bu planlar hayata geçirilemedi.
Kreş olarak kullanılacak bina Sırbistan’ın sosyalizmden kapitalizme geçiş sürecinde 1998’de, Miodrag Krsmanoviç isimli bir Sırp iş adamına satıldı.
Tarihi değeri olan bir yere saygısızlık yapıldığı tenkitlerini reddeden ve bilakis binayı harap olmaktan kurtardığını söyleyen Krsmanoviç burasının daha evvel toplama kampının bir kesimi olduğunu bilmediğini söyledi.
Krsmanoviç, “20 yıldır çaba ediyorum. Binaya yatırım yapıyorum, bakıyorum. ben aldığımda büsbütün harap haldeydi, çatısı bile yoktu. Beni eleştireceklerine kutlamaları gerekiyor” dedi.
