Hükümet, geçen yıl da israfta hudut tanımadı. Merkezi idare bütçesi kapsamındaki toplam 762.7 milyar liralık başlangıç ödeneği aşılarak, yıl sonunda 830.8 milyar liralık harcamaya ulaşıldı. Geçen yıl dernek, vakıf ve birliklere 818 milyon lira aktarıldı. Hane halkına transferler başlangıç ödeneğini aşarak, 51.8 milyar liraya yükseldi. Cumhurbaşkanlığı’nın başlangıç ödeneği 845.3 milyon liraydı. Yıl sonu gerçekleşmesi ise 1.6 milyar lira oldu. Diyanet de 7.7 milyar lira ödenek ayrılmış olmasına rağmen 8.3 milyar liralık harcama yaptı. Devletin Kamu Özel işbirliği (KÖİ) projeleri kapsamında verdiği borç üstlenim taahhüdü 15.4 milyar dolara çıktı. Devlet, geçen yıl da İşsizlik Sigortası Fonu’nda biriken kaynağın çok az bir kısmını işsizlere verdi.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2018 Yılı Genel Faaliyet Raporu’nu yayımladı. Rapordan dikkat çeken birtakım bilgiler şöyle:
-2018 bütçe açığı amacı 65.9 milyar lira olarak öngörülmüşken yıl sonunda gerçekleşme 72.8 milyar lira oldu.
-Cari transferler için 2018 yılında 299.3 milyar lira ödenek öngörüldü. Ödenek eklemeleri ile birlikte yıl sonu bütçe ödeneği 328.2 milyar lira oldu. Bu durum misyon ziyanları, gelirden ayrılan hisseler ve hane halkına yapılan transferlerin bütçe ödeneğinin üzerinde gerçekleşmesinden kaynaklandı.
Derneklere yardım aktı
-Hane halkına yapılan transferler için 2018 yılında 49.7 milyar lira ödenek öngörüldü. Yıl sonunda 51.8 milyar lira harcama yapıldı.
-Geçen yıl dernek, vakıf, birlik ve gibisi teşekküllere yardım hedefiyle 818 milyon lira cari transfer ödemesi yapıldı. Bu yardımlar için en fazla transfer yapılan bakanlık 171.7 milyon lira ile Ulusal Eğitim Bakanlığı oldu. Onu 129.4 milyon lira ile Kültür ve Turizm Bakanlığı ve 121.8 milyon lira ile Sıhhat Bakanlığı izledi.
-Cari transferlerin bütçe içindeki hissesi, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında yüzde 21.2 iken 2018 yılında yüzde 38.9’a yükseldi.
-SGK’nin masrafları 2018 yılında 346.2 milyar lira olarak hedeflenmişken, yüzde 13 artarak 391.3 milyar lira oldu. Gelirleri ise 346.2 milyar lira hedeflendi. Yıl sonunda yüzde 10 artarak, 381 milyar lira olarak gerçekleşti.
-İşsizlik ödeneği için 2018 yılında 1 milyon 635 bin 111 kişi müracaatta bulundu. 841 bin 847 bireye toplam 4.8 milyar lira ödeme yapıldı. Halbuki İşsizlik Sigortası Fonu’nda biriken para yaklaşık 130 milyar liraya ulaşmış durumda. Bu kaynağın çok az bir kısmının işsizler için harcanması dikkat çekti. Ayrıyeten milyonlarca işsize rağmen yalnızca 842 bin kişi işsizlik maaşından yararlanabildi.
-Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu Projesi Malkara-Çanakkale (1915 Çanakkale Köprüsü dahil) kısmının finansmanı kapsamında toplam 2.2 milyar Avro dış finansman ile Ankara-Niğde Otoyolu Projesi kapsamında toplam 1.1 milyar Avro fiyatındaki dış finansmana Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından borç üstlenim taahhüdü verildi.
-Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) çerçevesinde yürütülen projeler için verilen borç üstlenim taahhüt meblağı 2018 yıl sonu prestijiyle yaklaşık 15.4 milyar dolara ulaştı.
-2018 sonunda merkezi idare brüt borç stoku 1.067.1 milyar lira olarak gerçekleşti. Borcun 586.1 milyar lirası iç borçlardan, 481 milyar lirası dış borçlardan oluştu.
Saray katladı
-Raporda kamu yönetimlerinin 2018 yılı bütçe ödenek ve gerçekleşmeleri tablosuna da yer verildi. Buna nazaran Cumhurbaşkanlığı’nın başlangıç ödeneği 845.3 milyon liraydı. Yıl sonu ödeneği ise 1.7 milyar liraya çıktı. Yıl sonunda gerçekleşme 1.6 milyar lira oldu.
-Diyanet’in başlangıç ödeneği 7.7 milyar liraydı, gerçekleşme 8.3 milyar lira oldu.
-Geçen yılda vergi yükü tekrar personel, memur üzere ücretlilerin üzerindeydi. 2018’de gelir ve kar üzerinden alınan vergiler 239.1 milyar lira oldu.
ÖTV geliri düştü
-Bütçede 146.5 milyar lira özel tüketim vergisi (ÖTV) tahsilatı öngörülmüştü. Yıl sonunda 133.9 milyar lira ile gayenin yüzde 8.6 altında gerçekleşme oldu. Rapora nazaran, bu gerçekleşmeye bilhassa iktisatta görülen gelişmeler sonucunda ÖTV’ye tabi mallardaki tüketim ve fiyat değişimlerinin yanı sıra kimi motorlu taşıtlara ait ÖTV ile kimi güçlü tüketim mallarına ait ÖTV’lerde süreksiz nitelikli oran indirimleri ile petrol ve doğalgaz eserlerine ait birtakım mallarda eşel taşınabilir sistemi kaynaklı ÖTV indirimleri tesirli oldu.
