Sigaraya yılbaşında yapılan değişiklik ile ÖTV artırımı gelmiş bu değişiklik sonunda sigara şirketlerinin maliyeti paket başına 4 lira artmış fakat yalnızca 2 lira artırım yapmışlardı. Temmuzdaki kanun gereği yapılan artırımın akabinde ise 50 kuruşluk daha vergi artışı gerçekleşmişti. Sigara şirketleri şimdi bu artırımları tüketicilere yansıtmaya başladı. Temmuzdaki ÖTV artışı ile Türkiye sigara vergisinde toplam yüzde 87 ile dünya önderi olmuştu. 15.5 liraya satılan sigara artık 18.5 liraya satılacak. Bunun 15.67 lirası vergi olacak.
Bir şirket fiyatlarını 2 ile 3 lira ortasında artırdı. Diğerleri de sırada. Artırım fiyatı 2 ile 3 lira ortasında değişecek. Böylece şu anda 15.50 liraya satılan çok bilinen bir marka sigaranın fiyatı 18.5 liraya çıkacak. Bu meblağın 12.39 lirası göreceli vergi, 2,82 lirası maktu vergi ve 2,82 lirası da KDV olacak. Yani 18.5 lira verdiğimiz bir paketin 15.67 lirasını vergi olarak ödeyeceğiz.
Habertürk’ten Rahim Ak’ın haberine nazaran vergi oranı KDV ile birlikte yüzde 87’ye kadar çıkıyor. Bu ise şu anda dünyadaki en yüksek fiyatı tabir ediyor.
Türkiye’nin akabinde Bosna Hersek geliyor. Bu ülkede toplam vergi KDV ile birlikte yüzde 85.07 düzeyinde. Yalnızca ÖTV’yi ele alırsak Türkiye yüzde 69.4 ile açık orta dünya önderi. Diğer ülkelerde KDV yüksek olduğu için toplam vergi Türkiye’ye yakın seyrediyor.
4 liralık maliyet artışı
Son olarak temmuz ayında yapılan ÖTV değişkliği ile sigara başına 0.2676 lira olan taban maktu vergi 0,2895 liraya yükseltildi. Böylece paket başına minimum maktu vergi 5 lira 35 kuruştan 5 lira 79 kuruşa çıktı. Maktu vergi meblağı da 0.42 liradan 0.4539 liraya yükseltildi. Böylece ÖTV alt limiti 5.36 liradan 5.79 liraya yükseldi. 8.5 liranın altında satılan ürünler bu vergiye tabi. Daha yüksek meblağda satılanlardan ise yüzde 67 olan izafî vergi alınıyor.
Fiyat neden katlanıyor?
Sigarada perakende satış fiyatına bağlı vergilendirme sistemi “mali çarpan” tesiri yaratıyor. “Mali çarpan” vergi ya da maliyet artışlarının perakende fiyatlara katlanarak yansıması sonucunu doğuruyor. Şu anda çarpanın mevcut düzeyi 9,3 olarak hesaplanıyor. Münasebetiyle, 1 kuruşluk bir maliyet artışının perakende fiyata yansıması 9,3 kuruş meblağında olabiliyor. Buna göre, maktu vergide temmuz başında gerçekleşen 0,0339 TL’lik artışın, perakende fiyatlara yansımasının ortalama 0,32 TL fiyatında olması gerekiyordu.
Sigara vergi sisteminde ocak ayında gerçekleşen değişiklikler kapsamında göreceli vergi yüzde 63’ten yüzde 67’ye çıkarılmıştı. Bu 4 puanlık artış yeniden mali çarpan sebebiyle, ortalama fiyattaki bir üründe yaklaşık 4 TL fiyat artışına neden olmaktaydı. Bu vergi artışının yaklaşık yarısı yan 2 TL’si fiyatlara yansımıştı. Temmuzda gerçekleşen maktu vergi artışı ile birlikte ortalama fiyattaki bir üründeki toplam vergi tesiri 2,5 TL olarak hesaplanıyordu.
Temmuz artırımı neden yapıldı?
Özel Tüketim Vergisi Kanunu 12’nci hususu uyarınca minimum maktu ve maktu vergiler ocak ve temmuz aylarında öncek 6 aylık dönemde gerçekleşen ÜFE değişim oranında güncellemeye tabi bulunuyor.”
