Türkiye’nin birinci bayan ticaret ve sanayi odası lideri olan Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası (KUTSO) İdare Heyeti Lideri Esin Güral Argat, Türkiye’nin öncelikle bayan konusunda ilerleme kaydetmesi gerektiğine işaret ederek “Kadınlar inançta olacakları bir çalışma ortamı istiyor” dedi.
Esin Güral Argat ile iktisattaki son gelişmeleri ve bayanın iktisattaki yerini konuştuk.
– Türkiye’nin birinci bayan ticaret ve sanayi odası liderisiniz nasıl bir vizyonla yola çıktınız?
Türkiye’nin kalkınma serüveninini birkaç bölgenin ili ortasında sıkışarak sürdürmesi çok sıkıntı. Anadolu’da bir sürü yer var. Kütahya onlardan biri. Potansiyeli güçlü olacak bir coğrafya. Başka kentlerin de büyüme serüveni içinde kelam sahibi olması gerekiyor. İş dünyası daha fazla sorumluluk alarak itici güç olabilir. Küçük dokunuşlar yaparak kıymetli değişiklikler yapabiliriz. Kütahya meclisi, iş insanları KUTSO başkanlığı için benim bu devir lider olmamı istediler. Büyük bir konsensusla seçildik.
– Ne cins projeleriniz olacak?
İlerleme kaydetmemiz gereken öncelikli mevzu bayan. Eşit birey olma konusunda desteklerim daima oldu. Bayan çalışan sayısının artması tarafında projelerimiz olacak. Birinci projemiz, bayan girişimcilik ofisi kurduk. Hayatını muhakkak bir tertibe koymuş fakat iş ile ilgili arayışı olan bayanların sesi olmak istiyoruz. Orta ve orta yüksek yatırımları Kütahya’ya çekmek için çalışacağız. Uzmanlarla toplanıp önümüzdeki 4 yılın stratejik planlarını hazırladık.
– Türkiye’de bayanın istihdama iştiraki neredeyse yerinde sayıyor, burada neler yapılabilir?
Çocuk ve yaşlı bakımı bayanın üzerinden alınmalı. Ülke olarak kalkınma söylemimizi kesintisiz devam ettirmemiz için bayanın bu kıssada yer alması gerekiyor. Burada hem devletin hem iş dünyasının alması gereken önlemler var. Bayanlar inançta olacakları bir çalışma ortamı istiyor. Mümkün olduğunca adil ve eşitlikçi bir çalışma ortamı sağladıktan ve gerekli mesleksel eğitim verdikten sonra burada yol katedilir. Ayrıyeten bayana karşı şiddette farkındalık çalışmaları çok kıymetli. Bu toplumsal bir husus. Bütün paydaşlar bir ortada olmalı.
– 2023 ile ilgili öngörüleriniz nelerdir?
Bu yıl içinde doları 25-26 düzeyinde öngördük. Bütçe oluştururken enflasyonu yaklaşık yüzde 50 iddia ettik. İşsizlikte kıymetli bir artış öngörmüyorum. Büyümede yüzde 3-3.5 öngörüsü var. Türkiye’nin yüzde 5’in altında büyümemesi lazım.
AYAĞIMIZI YERDEN KESMEYECEĞİZ
– 2022 endüstriciler açısından güç bir yıldı, neler yaşadı endüstrici?
2022 çok güç bir yıldı fakat kolay bir yıl da pek hatırlamıyorum. Bu yıl da kolay mı. 30 yıldır iş hayatının içindeyim her yılın kendi içinde zorlukları oluyor. Enflasyon ve artan maliyetlerle birlikte ihracatta güç bir periyoda girildi. En büyük pazarımız AB olduğu için oranın daralması bizi net biçimde etkileyecek.
Peki 2023 ile ilgili biz ne yapacağız? Risk almadan ayağımızı yerden kesmeden yalnızca mevcut durumumuzu korumak için muhakkak siyasetler geliştireceğiz.
– Seçim süreci var. 2023’e dönük şirketler plan yapabildi mi, üyeleriniz en çok nelerden telaş duyuyorlar?
Herkesin gündeminde ihracattaki daralmalar var. Bir de artan maliyet baskısı ve döviz kurunun mevcut düzeydeki seyri ile sürdürülebilirlik var. Yeni pazar arayışları olacak. Şirketlerin kendi içindeki verimliliklerini artırmak için yol haritaları olacak. Ancak biraz şirketlerin küçülme istikametindeki eğilimini hissediyorum. Bilhassa küçük ve orta ölçekliler çok etkileniyor.
FİNANSMANA ERİŞİM KIYMETLİ SORUN
– Krediler konusunda ne çeşit kasvetler var, finansmana erişim nasıl aşılacak?
Finansmana erişim bir müddettir kıymetli bir sorun. Şu anda daha fazla işletme sermayesi muhtaçlığı var. Günün sonunda piyasaya çıkıp kredi gereksinimi var dediğinizde uzun periyotlu kredi yok. Çok yüksek maliyetli krediler. Sonuçta ne üretiliyor ki o kredilerin faizleri ödenecek. O denli bir dünya yok.
– Döviz kuru son aylarda tıpkı düzeylerde kaldı, bu kur düzeyiyle iş yapılabilir mi?
İthalata dayalı üretim yapıyoruz. İhracatçı gözüyle kurlar artsın diyoruz lakin öbür taraftan ithalattaki yükümüz çok artıyor. Bunun yapısal bir biçimde tahlile kavuşması gerekiyor. Gerçek manada katmadeğeri yüksek üretime geçmemiz gerekiyor ki ithalatın hissesini düşürelim. Gerçek dal ve üretim Türkiye’nin olmazsa olmaz gerçeği.
“EYT ENDİŞELENDİRİYOR”
En verimli çağında yıllardır kurumsal hafızaya sahip, teknik olarak donanımı güzeller emekliye ayrılacak. İşin ekonomik boyutu zorlayıcı bir husus, o bir formda çözülebilir, lakin işin beşeri sermaye boyutu nasıl çözülecek? 2.2 milyon kişi emekli olacak. Onların yeri nasıl ikame edilecek? Haydi 1 milyonu kalsın, çok büyük kısmı gidecek. Bu sürece ne kadar hazırlıklı olunabilir ki? Tüm ümidimiz insanların tekrar çalışmaya devam etmek istemesi.
