Yaşam uzunluğu görülme oranı yüzde 2 ile 13 ortasında olan toplumsal fobinin 13-20 yaşları ortasında başladığını belirten uzmanlar, hastalığın bayanlarda daha sık görüldüğünü lakin klinik müracaatlarda erkeklerin daha fazla olduğunu kaydediyor. Taşkın, toplumsal fobinin kişinin hayatını olumsuz halde etkilediğini söyledi.
Başkaları hakkımda ne düşünür kaygısı
Sosyal fobisi olan kişinin diğerleri tarafından olumsuz formda değerlendirilmekten çok derecede telaş duyduğuna dikkat çekildi. Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın sorunun terleme, kızarma ve çarpıntıyla ortaya çıktığını anlattı.
Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın şunları söyledi:
“Sosyal fobisi olan şahıslar, kalabalık ortamlarda bulunduklarında etrafındakiler tarafından olumsuz formda değerlendirileceklerini, öbürleri tarafından huzursuz, yetersiz, sıkıcı, göz korkutucu pasaklı ya da sevimsiz biri üzere yargılanacaklarını düşünerek ağır bir telaş yaşar. Bu şahıslar belirtili bir halde davranmaktan ya da görünmekten yahut kızarma, terleme, kekeleme, bakakalma üzere tasa belirtileri göstermekten yani diğerlerince olumsuz pahalandırılacak olmaktan ağır bir formda korku duyar” diye konuştu.
Terleme, kızarma ve çarpıntı ortaya çıkar
Sosyal fobinin en bariz belirtisinin kızarma, kaslarda titreme ve çarpıntı formunda ortaya çıktığını söz eden Özgenur Taşkın, “Terleme, midede rahatsızlık, boğazda kuruma, sıcaklık yahut soğukluk hissetme, başta basınç olarak faklı belirtiler de bulunmaktadır” dedi.
Topluluk içerisinde konuşmaktan kaçınırlar
Sosyal fobisi olan bireylerin topluluk önünde konuşmaktan ve yemek yemekten kaçındığını belirten Özgenur Taşkın, “Bu bireyler, herkesin birbirini görebildiği küçük toplumsal kümelerde yer almaktan çekinirler. Yabancılarla konuşmaktan, yeni beşerlerle tanışmaktan, toplu yerlerde yemek yemekten, toplum içinde telefon görüşmesi yapmaktan, küçük bir küme etkinliğinde yer almaktan, yetkili biri ile konuşmaktan ya da dinleyiciler önünde konuşmaktan kaçınırlar. Bu sayılanların çabucak hemen hiç birini yapamaz ve yapmamak için mazeretler üretir. Bu kaçınma davranışı olarak da adlandırılmaktadır” dedi.
Biyolojik ve genetik faktörler tesirli olabilir
Yapılan araştırmalarda toplumsal fobiye sahip olan bireylerin beyinlerinde kimyasal farklılıklar belirlendiğini, bilhassa serotonin ismi verilen kimyasal hususun bireylerin beynindeki oranının olağandan az olduğuna dair bulgular olduğunu söyleyen Özgenur Taşkın, çocuklukta yetişme biçiminin hastalığın oluşmasında kıymetli bir etmen olduğunu da kelamlarına ekledi. Toplumsal fobinin ortaya çıkmasında çevresel faktörlerin tesirli olduğunu belirten Özgenur Taşkın, ailesinde ve akraba etrafında toplumsal fobi görülen şahısların bu hastalığa yakalanma riskinin bir ölçü yüksek olduğunu de vurguladı.
Sosyal fobi sık görülen bir hastalık
Sosyal fobinin hayat uzunluğu görülme oranının % 2 ile 13 ortasında olduğunu belirten Psikolog Özgenur Taşkın, “En sık görülen psikiyatrik hastalıklardan biridir. Türkiye’de üniversite öğrencileri ile yapılan araştırmada deneklerin %24’ünde bu hastalığın olduğu saptanmıştır. Toplumsal fobi erken ve geç ergenlik devri ortasında başlar. Bu da 13 ile 20 yaş aralığına tekabül eder. Bayanlarda daha sık görüldüğü lakin klinik müracaatta erkeklerin daha fazla oranda olduğu gözlenmiştir” dedi.
Sosyal fobi tedavisi olan bir hastalık
Sosyal fobinin tedavi edilebildiğini, ilaç tedavisinin yanı sıra psikoterapi uygulamalarının bulunduğunu söyleyen Psikolog Özgenur Taşkın, “Sosyal fobide ilaç tedavisi ve psikoterapi uygulanır. Hastanın durumuna nazaran bazen tek başına psikoterapi, bazen ilaç tedavisi uygulansa da genelde her ikisinin birlikte uygulanmasında muvaffakiyet daha yüksektir. Toplumsal fobide en sık uygulanan terapilerden biri Bilişsel ve Davranışçı Terapi’dir. Bu psikoterapi tipi, hastanın dertlerinin nedenini araştırmasına ve kaygılarıyla yüzleşmesine imkân sağlar. Araştırmalar, bilhassa uzun vadeli bilişsel davranış terapisinin ilaçlardan daha tesirli olduğunu gösteriyor” dedi.
Çocuklarda da görülebilir
Çocukların da anksiyete yaşayabileceğine değinen Özgenur Taşkın, “Çocuklarda anksiyete, ağlama, huysuzluk gösterme, donakalma ya da yabancı insanların olduğu ortamlardan uzak durma formunda ortaya çıkabilir. Yetişkin bireyler kaygılarının anlamsız olduğunun farkındadır ancak çocuklar bunu fark etmezler. Fobiye bağlı olarak ağır iç sorunu da çekebilirler. Bu da okulda kapasitesinin altında performans göstermelerine sebep olabilir” ihtarında bulundu.
Aile takviyesi önemli
Sosyal fobinin tedavisinde aile takviyesinin değerine işaret eden Psikolog Özgenur Taşkın, şüphelenilen durumlarda aile yahut arkadaşların bireyi profesyonel dayanak almaya teşvik etmesi ve dayanak olması gerektiğini belirterek “Hatta bireyin müsaadesi doğrultusunda bu profesyonel dayanağın, aile ile birlikte alınması tedavi ve terapinin olumlu sonuçlanması açısından yararlı olacaktır” dedi.
