AFP
Irak’ın Babil kenti
BBC’nin Arap ülkelerinde yaptığı bir araştırma, Irak’ta beklenmedik bir sonuç ortaya çıkardı: Tecavüz ve cinsel taciz mağduru erkeklerin sayısı, bayanlardan daha fazla. Kimi uzmanlara nazaran, bayanlar sessiz kalmayı tercih ettiği için bu sonuç çıkıyor.
Sami 13 yaşındaydı.
Okulun tuvaletindeyken, 15 ve 17 yaşlarında üç erkek tuvalete gelerek Sami’yi sıkıştırdı ve cinsel tacizde bulundu. Sami çığlık atmaya başlayınca tuvalete gelen arkadaşları, okul müdürüne haber verdi.
Üç çocuk hatalı bulunarak okuldan uzaklaştırıldı. Lakin ailelerine uzaklaştırmanın sebebi söylenmedi.
BBC’ye konuşan ve gerçek ismi yerine Sami’nin kullanılmasını isteyen Iraklı genç, 13 yaşındayken başına gelen bu olayı ailesine anlatamadı.
Okul müdürü, öbür çocukların uzaklaştırılmasının akabinde Sami’yi odasına çağırdı ve bu olayın “rızası dahilinde olabileceğini düşündüklerini” söyledi. Sami, ikinci kere taarruza uğradığını hissetti ve itiraz etti. Okul müdürü, kendisine bir baht daha vereceğini, uzaklaştırma almadığı için şanslı olduğunu söyledi.
Aylarca kimseyle düzgün irtibat kuramayan Sami, 15 yaşına geldiğinde babası hayatını kaybetmişti.
Daha evvel ailesiyle keyifli ve sorun çekmeden yaşadığı hayatı, sonrasında çok değişti.
Bağdat’ın 100 kilometre güneyindeki Babil’de yaşıyorlardı, neredeyse tüm akrabaları da oradaydı. Okuldan sonra kız kardeşi ve erkek kardeşiyle vakit geçiriyordu.
Ancak babasının vefatı sonrası, okul çıkışlarında bir dükkanda çalışmak zorunda kaldı. Dükkan sahibinin çok ilgisinden rahatsız olsa da, ailesinin diğer geliri olmadığı için orada çalışmaya devam etti.
Bir gün dükkanda ikisi yalnızken, dükkan sahibi kendisine cinsel tacizde bulununca, Sami en yakınındaki cam kavanozu adama fırlatarak dükkandan kaçtı.
Dükkan sahibinin Babil’deki meslektaşlarına olayı nasıl anlattığını bilmiyor; lakin Sami’nin diğer bir dükkanda iş bulması 1 yılı buldu.
16 yaşında geldiğinde ise, annesi ve kardeşleri meskende yokken kendisini ziyarete gelen kuzeni, Sami’ye tecavüz etti.
Saldırıyı ailesine anlatamayan fakat Babil’de daha fazla kalmak istemeyen Sami, annesi ve kardeşlerini daha yeterli bir hayat için Bağdat’a taşınmaya ikna etti.
2008’de ailecek Bağdat’a taşındılar, hepsi birer iş buldu ve çalışmaya başladılar.
Yaşadığı travmayı uzun müddet atlatamayan Sami, Bağdat’ta yeni edindiği ve çok güvendiği arkadaşlarına, başına gelenleri anlattı.
Duydukları karşısında çok şaşırdı.
Arkadaş kümesindeki erkeklerin neredeyse tamamı, cinsel şiddet mağduruydu. Sami mevzuyu açana kadar hepsi kendisinin bu mevzuda yalnız olduğunu sanıyordu.
Daha fazla bayan sessiz kalmayı tercih ediyor olabilir
BBC araştırmasında Cezayir, Mısır, Irak, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Fas, Sudan, Tunus, Yemen ve Filistin’deki 25 bin şahısla görüşme yapıldı.
Bu, hem görüşülen bireylerin ve gidilen ülkelerin sayısı, hem de sorulan sorular dikkate alındığında, bugüne kadar cinsel şiddet konusunda bölgede yapılmış en kapsamlı araştırma.
ABD’deki Princeton Üniversitesi’nde yer alan Arap Barometresi isimli bir araştırma şirketi tarafından yürütüldü.
Araştırmaya nazaran, Tunus ve Irak’ta cinsel şiddet mağduru olduğunu söyleyen erkeklerin oranı, bayanlardan daha fazla.
Tunus’ta fark yalnızca yüzde 1, lakin Irak’ta çok daha fazla. Irak’ta cinsel tacize maruz kaldığını söyleyen erkeklerin oranı yüzde 39’ken, bayanların oranı yüzde 33.
Cinsel şiddete maruz kaldığını söyleyen erkeklerin oranı da yüzde 20, bayanlarda bu oran yüzde 17. Cinsel şiddet uygulayan erkekler de çoğunlukla ‘aileden’.
Irak anayasasına nazaran erkeklerin eşlerine şiddet uygulaması yasak değil.
BBC için araştırmayı yapan Arap Barometresi isimli araştırma şirketinden Hekim Kathrin Thomas, sonuçların bu türlü çıkmasında, bayanların sessiz kalmayı tercih etmesinin tesirli olabileceğini söylüyor:
“Cinsel istismar üzere hassas bir hususla ilgili sorduğunuz sorular, birtakım çekinceleri beraberinde getiriyor.
“İstismarın ne kadar yaygın olduğu konusunda bilgi vermekten kaçınıyorlar. Utanıyor olabilirler, bunu konuşmaktan rahatsız olabilirler ya da bunu bildirmeleri onlar için daha olumsuz sonuçlar doğuruyor olabilir.
“Kadınlar bu yüzden cinsel istismar hakkında konuşmamaya daha yatkın olabilir.”
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün üst seviye Irak araştırmacısı Belkis Wille de tıpkı görüşte:
“Genelde bayanlar ortaya çıkarak yaşadıkları şeyi aile içi şiddet ya da cinsel şiddet olarak isimlendirmekten kaçınıyor. Bu tabirler onlara çok yabancı da geliyor olabilir.”
Kadınlardaki bu eğilim, Irak’taki hastanelerde ortaya çıkıyor. Tüm hastanelerde her daim bir güvenlik vazifelisi bulunması gerekiyor. Tabipler da cinsel şiddet gördüğünü söyleyen bayanları bu güvenlik görevlilerine bildirmek zorunda.
Wille, “Bu sebeple bayanlar çoğunlukla şiddet uygulayan erkeği korumak için sessiz kalmayı tercih ediyor. Şayet soruşturma açılırsa, tanıdıkları bu erkeğin intikam alma irski olduğunu düşünüp korkuyorlar.” diyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, eşcinsel erkekler ve cinsiyet değiştirmiş bayanlara yönelik cinsel şiddetin de çoğunlukla polise bildirilmediğini söylüyor.
Irak’taki LGBT haklarıyla ilgili çalışan İsveç merkezli IraQueer örgütünün kurucusu Amir Ashour’a nazaran, “Eşcinseller ve trans bireyler Irak’ta cinsel istismara maruz kalıyor. Lokal halkın gözünde daha ‘kadınsı’ görünenler, çoğunlukla cinsel şiddet mağduru.”
Bu bireylerin birçok, polise gittiği takdirde kendisinin de eşcinsel olduğunun ortaya çıkmasından korkuyor. Daha fazla ayrımcılık ve şiddete maruz kalmamak için, başına gelenleri polise bildirmekten kaçınıyor.
BBC
Gerçek ismini vermek istemeyen Sami, yaşadıklarını BBC’ye anlattı
‘Kanun benim yanımda lakin uygulayıcılar değil’
Sami de tıpkı fikirde. Erkeklere tecavüz etmek anayasaya alışılmamış olsa da, polisin ve insanların mağdura sempati duymadığını söylüyor:
“Eğer biri polise bir erkeğe tecavüz edildiğini söyler ve şikayette bulunursa, polis muhtemelen gülüp geçer.”
13 yaşında birinci kere tacize uğradıktan sonra okul müdürünün halini hatırlıyor:
“Eğer polise tecavüzle ilgili şikayette bulunsaydım, beni mağdur olarak görmek yerine olayın istekli bir tarafı olarak cevazevine bile atabilirlerdi. Zira eşcinsel bağlantı yasal değil. Yani, kanun benim yanımda fakat uygulayıcılar değil.”
Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz bir Irak Emniyeti sözcüsü, “Kapımız tüm vatandaşlara açık. Cinsel istismar olayları bildirildiği vakit sorumluları tutuklandı.” açıklaması yaptı. Bu usul cinsel şiddet olaylarıyla özel olarak ilgilenmesi için hususun uzmanı olan polislerin 2003’ten sonra vazifeye başladığını söyledi.
Şu an 21 yaşında olan Sami’nin Bağdat’taki hayatı, Babil’dekine nazaran çok daha âlâ. Büyük bir milletlerarası şirkette çalışıyor ve başına gelenleri konuşabildiği arkadaşlarıyla birlikte güzelleşmeye çalışıyor.
Ancak geçmiş, kapağını kapatıp içindekileri unutacağınız bir kitap değil. Travmayı atlatmak çok sıkıntı. Sami, şimdi bir bayanla olağan bir bağ yaşayamadı. Bunun için daha en az 10 yıl beklemeyi düşünüyor.
BBC’ye öyküsünü anlatarak öteki cinsel şiddet mağduru erkeklere cüret vermeye çalıştığını söylüyor.
