Irak hükümeti, 2014 yılında Şii dini önder Ali Hüseyni Sistani’nin davetiyle IŞİD’e karşı uğraş temelinde kurulan ve 2016’da orduya bağlanan Haşdi Şabi isimli milis güçlerine ilişkin tüm ofislerin kapatılması talimatını verdi. İran’la temaslı olduğu tez edilen, Suriye’de IŞİD’e karşı Şam tarafında savaşan milislerle ilgili Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi tarafından evvelki gün yayımlanan askeri kararnamede, tüm silahlı güçlerin Irak’ın tertipli ordusuna katılması gerektiği belirtildi.
Aşiret ve etnik temelli olarak 40 farklı birlikten oluşan Haşdi Şabi’nin yaklaşık 150 bin kişilik bir gücü olduğu iddia ediliyor. Abdülmehdi’nin yayımladığı kararnamede, “31 Temmuz’a kadar kentlerde ve dışında kalan bölgelerde Haşdi Şabi’ye bağlı kümelerin ismini taşıyan tüm ofisler kapatılacak. Haşdi Şabi kümelerine bağlı tüm ekonomik ofisler ve askeri denetim noktaları da kapatılacak” tabirleri kullanıldı. Milislere bağlı birlikler için verilen farklı isimlerin yerine “tugay” ve “alay” üzere askeri tariflerin kullanılacağı belirtilirken, silahlı yapılara dahil olmak istemeyen kümelerin da siyasi parti yahut örgütlere dönüşebileceği vurgulandı.
Ülke siyasetinde de azımsanmayacak bir tesire sahip olan Haşdi Şabi örgütlenmesinin takviye verdiği Haydi el Buyruğu liderliğindeki Fetih İttifakı, geçen yıl mayıs ayında yapılan seçimleri üçüncü sırada tamamlamıştı.
Sadr’dan destek
Seçimlerde önderi olduğu ittifakın birinci çıktığı dini önder Mukteda es Sadr, hükümetin aldığı karardan memnuniyet duyduğunu açıkladı. Kendi öncülüğündeki Sadr hareketine bağlı milis gücü Seraya es-Selam’ın lağvedilmesi talimatını verdiğini duyuran dini önder, Abdülmehdi’nin kararı hakkında “Hiçbir rüzgârın sarsamayacağı güçlü devlet inşası için birinci adım niteliğindedir” tabirlerini kullandı.
Irak’ta geçen yıl düzenlenen seçimler sonucunda uzun mühlet hükümet kurulamamış, sonunda taraflar “tarafsız” bir başbakan olarak Abdülmehdi üzerinde uzlaşmışlardı. Abdülmehdi’nin kararında, uzun yıllar ABD müdahalesi ile İran tesiri ortasında sıkışan Irak’ta devlet işleyişi açısından merkezileşme ve bağımsız hareket yeteneği kazanabilme derdinin öne çıktığı bedellendiriliyor. Kimi uzman Irak hükümetinin kararında ABD’nin baskısının tesirli olduğu yorumunda bulundu. Irak son devirde bir yandan komşusu İran’a Washington idaresi tarafından uygulanan yaptırımlara karşı çıkarken, ülke siyasetinde de ABD’nin ülkedeki üslerinin kapatılması talebi öne çıkıyor.
