Gebelikte istikrarlı beslenme gebeliğin sağlıklı ilerlemesi ve bebeğin kâfi gelişebilmesi için çok değerli. Gebelikte yetersiz beslenme değerli sorunlara yol açsa da istikrarsız beslenme ve çok kilo alımı da bir o kadar külfetli durum.
Bu noktada Bayan Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı ve Perinatoloji Yandal Uzmanı Doç. Dr. Ayşe Kırbaş, gebelikte vitamin ve mineral takviyesi nasıl olmalı, hangi besinler tercih edilmeli, hangilerinden uzak durulmalı konusunda bilgilendirmede bulundu.
Dengeli beslenme için gerekli 5 besin kümesini açıklayan Doç. Dr. Ayşe Kırbaş bunların zerzevat, meyve, tahıl, proteinli besinler, süt eserleri kümesi olduğunu söyledi. Kırbaş, istikrarlı beslenme için 5 küme besinden, bireye uygun kaloriyi sağlayacak ölçüde her gün alınması gerektiğini söz etti.
KİMLER VİTAMİN TAKVİYESİ ALMALI?
Kadın Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı ve Perinatoloji Yandal Uzmanı, istikrarlı ve güçlü beslendiğinden emin olunan hamilelere multivitamin takviyesi verilmeyebileceğini lakin çoğul gebeliği olanlar, vegan yahut vejetaryen diyet ile beslenenler, 20 yaş altındakiler, mide barsak hastalıkları yahut ameliyatları sonrasında emilim bozukluğu bulunanlar, zayıflama emelli mide operasyonu geçirmiş olanlar, anoreksiya yahut bulimia üzere yeme bozuklukları olan, husus bağımlılığı olan bayanlar da dahil olmak üzere yetersiz beslenme için risk altında olan bütün hamilelerin vitamin dayanağı almalarını önerdi.
“FOLİK ASİT, DEMİR VE İYOT TAKVİYESİ ÖNEMLİ”
Gebelikte folik asit, demir ve iyot takviyesi önemlini vurgulayan Doç. Dr. Kırbaş, “Folik asit hücrenin yapı taşlarının, kırmızı kan hücrelerinin ve bilhassa de hudut sistemi dokularının oluşum ve gelişmesinde hayati bir role sahiptir ve hamile kalmayı planlayan bayanlarda dahil olmak üzere, tüm hamilelere rutin olarak günlük 400-600 mcg folik asit dayanağı önerilmektedir. Daha evvelki gebeliğinde nöral tüp defektli bebek doğurmuş bayanlara ise önerilen doz bunun 10 katı daha yüksek, yani günlük 4 gramdır. Marul, kuşkonmaz, brokoli, ıspanak, Brüksel lahanası üzere yeşil yapraklı sebzeler ile portakal, muz, nar, papaya, mango, kivi, avokado üzere meyveler, domates, vitaminle zenginleştirilmiş kahvaltı gevrekleri ve sığır karaciğeri folik asitten varlıklı gıdalardır” diye açıklamada bulundu.
Doç. Dr. Kırbaş tavsiyelerine şöyle devam etti:
“Gebelikte kıymetli olan bir öbür husus olan demirin günlük alınması gereken ölçüsü 27 mg’dır ve gebelikte kullanılması önerilen vitamin tabletlerin pek birçoklarının içerisinde bulunur. Bu yüzden kansızlık tespit edilmeyen hamilelere ek demir verilmesine gerek yoktur. C vitamini besinlerle ve ilaç olarak verilen demirin emilmesini kolaylaştırırken çay, kahve, süt ve kalsiyum emilimi azaltır. Bu yüzden demir içeren ilaçlardan en âlâ biçimde faydalanabilmek için C vitamini içeren besinlerle, örneğin bir bardak portakal suyu ile bir arada alınmalı, süt ve kalsiyum ilaçları ile birebir anda alınmamasına ihtimam gösterilmelidir. Türkiye’de iyot eksikliği epeyce yaygındır. Hamile bayanlar için diyetle önerilen günlük iyot alımı 220 mikrogram ve emziren bayanlar için ise 290 mikrogramdır. Deniz eserleri, yumurta, patates, süt, peynir ve yoğurt iyottan varlıklı besinlerdir. İyotlu sofra tuzu tüketen bir hamilenin günde ortalama olarak 100-150 mcg iyot aldığı varsayılırsa, tüm hamilelere günlük 100-150 mcg iyot takviyesi verilmesi önerilmektedir.”
“D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ ÇOK YAYGIN”
Ülkemizde D vitamini eksikliğinin yaygın olduğunun altını çizen Doç. Dr. Kırbaş “Ülkemizde yapılan araştırmalar hamilelerde D vitamini seviyesinin çok düşük kıymetlerde olduğunu göstermiştir. Bu nedenle Sıhhat Bakanlığı 2011 yılından itibaren hamilelere D vitamini takviye programını başlatmış̧ ve günde bin 200 ünite D vitamini dayanağını onaylamıştır. Burada kıymetli olan bir nokta D vitamininin bedende depolandığıdır. İlaç olarak yüksek dozda alınırsa zehirlenmelere yol açabilir, bilhassa hamilelerde yüksek doz D vitamini bebeğe olumsuz tesir edebilir. Bu yüzden önerilen dozda alınmasına dikkat etmek gerekir” sözlerini kullandı.
KEMİK SIHHATİ İÇİN KALSİYUM
Kemik sıhhati için kalsiyumun değerini vurgulayan Doç. Dr. Kırbaş, “Gebelerde günlük yaklaşık 1.000 mg kalsiyum gereksinimi vardır. 1 porsiyon yoğurt, süt yahut peynir yaklaşık 300-400 mg kalsiyum içerir. Bu yüzden günlük kalsiyum alımı için süt eserleri kıymetlidir. Bu eserleri tüketemeyenler için gerekli desteğin yapılması, gebelikte kemik erimesi ve yumuşamasının önüne geçecektir” dedi.
KILIÇBALIĞI, KRAL USKUMRU TÜKETİLMEMELİ
Bebeğin sağlıklı beyin ve göz gelişimi için omega 3 ‘ün değerli olduğunu vurgulayan Dr. Kırbaş, değerli bir noktada hamileleri uyardı. “Artan deniz kirliliği nedeniyle deniz eserlerine cıva ve öbür tehlikeli organik kirleticiler bulaşmaktadır. Cıva, beyin ve hudut sistemi için çok ağır hasar verici bir husustur ve maalesef balık içindeki cıvanın ölçüsü pişirme ile azalmaz ve bağırsaklardan çok rahat emilerek deverana geçer. Bu yüzden cıva birikiminin yüksek olduğu bilinen kılıçbalığı, kral uskumru üzere büyük balıklar üzere balıkların bilhassa hamileler, emziren bayanlar ve küçük çocuklar tarafından tüketilmemesi önerilmektedir. Bunun yerine haftada 1- 2 porsiyon olmak üzere hamsi, mezgit, alabalık, ton balığı, karides, kalamar, deniz tarağı üzere deniz eserlerin tüketimi tercih edilmelidir” tekliflerinde bulundu.
HANGİ BESİNLERDEN UZAK DURULMALI?
Şeker, katı yağlar ve fazla kafeinini mümkün olduğunca az tüketilmesi gerektiğini hatırlatan Doç. Dr. Ayşe Kırbaş “Kafein kahve haricinde çay, çikolata, güç içecekleri ve sıcak kakaoda da bulunur. Gebelikte günlük 200 mg üstü kafein tüketimi önerilmemektedir. Alkolün inançlı dozu belirli değildir, alkolün bebekte önemli beyin hasarına yol açtığı bilindiği için gebelik boyunca hiç tüketilmemelidir. Bunun haricinde, anne karnındaki bebeğe bulaşma ihtimali olan birtakım enfeksiyonlardan korunabilmek için az pişmiş ve çiğ etler, çiğ süt tüketiminden kaçınılması gerekir” diye açıklamada bulundu.
