KKTC’nin ada etrafındaki hidrokarbon kaynaklarının araştırılması, işletilmesine yönelik ortak kurul kurulması teklifine Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nden karşılık beklenirken dün Rum basınında Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de yürüttüğü sondaj faaliyetlerinde sonuçlar almaya başladığı tezi yer aldı. Phileleftheros gazetesinin Brüksel kaynaklarına da dayandırılan haberine nazaran, Türkiye’nin sondaj gemisi Fatih’in Baf açıklarında gerçekleştirdiği çalışmalarda yaklaşık 170 milyar metreküp rezerv bulmuş olabileceği savunuldu. Teze ait Dışişleri’nden açıklama yapılmadı.
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki petrol/doğal gaz sondaj faaliyetlerine Avrupa Birliği’nin (AB) “yasa dışı, Güney Kıbrıs’ın egemenliğinin ihlali” istikametindeki karşı tavrı biliniyor. Rezerv bulunduğu savı bugün Türkiye’nin sondaj faaliyetlerini durdurmaması halinde yaptırımları içeren taslağın ele alınacağı belirtilen AB üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarının toplantısının öncesinde geldi. Kimi kaynak AB içinde Türkiye’ye yönelik birinci etapta sert adımlardan kaçınılması gerektiği konusunda görüşler olduğuna işaret etmiş, üyelerden yalnızca beşinin ağır yaptırım kararlarına dayanak verdiğini savunmuştu.
Phileleftheros gazetesindeki haberde de Brüksel’de Türkiye’nin münhasır ekonomik bölge (MEB) ilan ettiği alanlarda sondaj çalışmalarından vazgeçmeyeceği tarafında bir fikrin olduğu yorumlarına yer verildi. Haberde, Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400’leri KKTC sonları içerisine yerleştirerek bölgedeki faaliyetlerini müdafaa altına alacağı savı da aktarıldı. Yunan Pronews sitesinde ise bulunduğu sav edilen rezervin petrol olduğu savunuldu. AB’nin, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmalarını önlemede yetersiz kaldığı, Rus S-400 füze sisteminin sevkıyatının başlamasının da Ankara’yı daha güçlendirdiği görüşü aktarıldı.
‘Ucu açık süreci faydalı görmüyoruz’
Bu ortada Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ortak kurul önerisi çerçevesinde bir işbirliği sistemi kurulmadığı sürece KKTC’nin Türkiye Petrolleri’ne ruhsat verdiği alanlarda faaliyetlerin değişiklik olmadan kararlılıkla sürdürüleceğini söyledi.
Çavuşoğlu, Kıbrıs Postası’nda yayımlanan makalesinde BM himayesinde son 50 yıldır iki bölümlü, iki toplumlu federasyon gayesine yönelik müzakerelerin Rum tarafının uzlaşmaz tavrı nedeniyle sonuçsuz kaldığını belirtti. “Ucu açık, vizyonu ve hedefi muhakkak olmayan yeni bir idmana girilmesini, sadece müzakere etmek için müzakerelere başlanmasını faydalı görmediklerini” kaydetti.
“Türk tarafı olarak, hiçbir tahlil usulünü dışlamıyor, rastgele bir tahlil prosedürünü de dayatmıyoruz. Tüm seçeneklerin masada olması gerektiğini savunuyoruz. Bizim için önemli olan, tahlilin Kıbrıs Türklerinin siyasi eşitliğini ve karar alma sistemlerine aktif iştirakini ayrıyeten refah ve güvenliğini garanti altına alacak düzenlemeleri içermesidir” dedi.
‘Mısır’la muahedeleri geçersiz’
Çavuşoğlu, Türkiye’nin kendi kıta sahanlığındaki hak ve çıkarlarını kararlı biçimde korumakta olduğunu kaydederek Fatih sondaj gemisinin Türk kıta sahanlığı dahilinde çalıştığını belirtti. “Güney Kıbrıs Rum idaresinin ‘Türkiye benim MEB’i ihlal ediyor’ diye temelsiz şikayetlerde bulunduğunu görüyoruz. Neden temelsiz? Zira Fatih’in sondaj yaptığı yerle ilgili Kıbrıs Adası ile Türkiye ortasında deniz yetki alanı, bir sonlandırma mutabakatıyla belirlenmiş değil. Münasebetiyle bu alan için ‘Güney Kıbrıs Rum idaresi MEB’i üzere bir tanımlama yapmak hukuken mümkün değil. Türkiye’nin bu husustaki yaklaşımı memleketler arası hukuka uygundur” sözünü kullandı.
“Deniz hukukunda, sonlandırma yapılırken, şayet adaların mevcudiyeti hakkaniyetli sonlandırmaya ziyan veriyorsa, bunlara kıta sahanlığı ve MEB yaratma bakımından ana karalara kıyasla hudutlu, hatta birtakım durumlarda sıfır tesir dahi verilebilir” dedi. Otomatik eşit uzaklık üzere bir yolun milletlerarası hukukta olmadığı görüşünü lisana getiren Çavuşoğlu, “Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Mısır ile yaptığı muahedenin da Türkiye bakımından Kıbrıs sıkıntısı nedeniyle geçersiz olduğu üzere, deniz hukuku bakımından da Türkiye’nin kıta sahanlığını ihlal ettiği için kararsız olduğunu” kaydetti.
“Ada’nın batısında lakin Kıbrıs sorunu çözüldükten sonra ve Türkiye’nin muhatap olabileceği bir devlet tesis edildikten sonra sonlandırma konusu da tabiatıyla görüşülecektir” vurgusu yaptı.
|
‘ANASTASİADİS’E TEKLİF İLETİLDİ’ KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın evvelki gün Birleşmiş Milletler (BM) Kıbrıs Özel Temsilciliği aracılığıyla, Güney Kıbrıs Rum İdaresi önderi Nikos Anastasiadis’e hidrokarbonlar konusunda ortak komite kurulması tarafında yeni bir teklif sunduğu gündeme yansımıştı. Ankara’nın da takviye verdiği teklifin, hidrokarbon konusunun bir gerginlik ve çatışma alanı olmaktan çıkarılıp verimli bir işbirliği alanına dönüştürülmesini amaçladığı belirtilmişti. İki toplumdan eşit sayıda üyenin iştirakiyle oluşacak komitenin BM nezaretinde olmasını, AB’nin de gözlemci olarak yer almasını içerdiği, ayrıyeten bir fon oluşturulması ve bundan nasıl yararlanılacağı üzere ayrıntıları da kapsadığı aktarılmıştı. BM temsilcisinin ise dün Anastasiadis’le görüşerek KKTC’nin teklifini ilettiği argümanı Rum basınına yansıdı. Haberlere nazaran, Anastasiadis bahsin görüşülmesi için Rum siyasi parti liderlerinden oluşan kurulun yarın toplanması tarafında talimat verdi. |
