Dünyada uçakla seyahat edenlerin sayısı artarken ve uçak bileti fiyatları düşerken, Türkiye’de tam zıddı bir periyot yaşanıyor. Uluslar-arası Havayolu Taşıyıcıları Birliği (IATA) datalarına nazaran, 2018’de havayoluyla seyahat eden yolcu sayısı bir evvelki yıla nazaran yüzde 6.9 artarak 4 milyar 378 milyon oldu. Ortalama uçak bileti fiyatı ise yüzde 8 düşüşle 345 dolardan 327 dolara indi. 2019’da yolcu sayısında yüzde 4.6’lık artış, fiyatlarda ise yüzde 3’lük düşüş öngörülüyor.
Verimlilik etkili
Bilet fiyatlarındaki düşüşte, havayolu firmaları ortasındaki rekabetin yanı sıra yakıt verimliliği sağlayan yeni tasarım kanatlar ve yeni jenerasyon motorlar tesirli oluyor. IATA bilgilerine nazaran, 2010-2018 periyodunda yakıt verimliliği yüzde 12 arttı. Son 20 yılda havayolu nakliyeciliğinde gerçek maliyetler yarıya düştü.
Türkiye’de ise ekonomik krizle birlikte uçak bileti fiyatları uçuyor. Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü bilgilerine nazaran, geçen yıl ülke genelinde yolcu sayısı turizmin tesiriyle bir evvelki yıla nazaran yüzde 2.9 artarken, iç sınırlarda yüzde 1.9 geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran, ortalama bilet fiyatları bu periyotta yıllık yüzde 125 arttı. Artış oranı, döviz kurundaki yaklaşık yüzde 45’lik ve enflasyondaki yüzde 20.3’lük yıllık artışın çok üzerine çıktı.
Yabancı turistteki artışa karşın, Türkiye’de havalimanlarında hizmet verilen yolcu sayısı 2019’un birinci 7 ayında geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 3.3 azalarak 116 milyon 687 bine geriledi. İç sınırlarda yolcu sayısı yüzde 12.3’lük düşüşle 58 milyon 587 bin oldu. Temmuzda iç sınırlardaki düşüş geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 15.3 oldu.
Yılın 7 ayında ortalama bilet fiyatları ise yüzde 26’lık artışla 883 TL’den 1112 TL’ye yükseldi. Son bir buçuk yıldaki fiyat artışı ise yüzde 184’e ulaştı.
|
‘Yap-işlet-devret’lerde hayal kırıklığı DHMİ’ye nazaran, Atatürk Havalimanı’nı Temmuz 2018’de 6 milyon 552 bin yolcu kullanırken, Temmuz 2019’da İstanbul Havalimanı’nı 6 milyon 200 bin yolcu kullandı. Temmuz 2018’de Atatürk Havalimanı, 1 milyon 853 bin iç sınır yolcusuna hizmet verirken, Temmuz 2019’da İstanbul Havalimanı’nda bu sayı 1 milyon 519 binde kaldı. Dış çizgi yolcusu da binde 3 düştü. |
