Yüksek enflasyonla TL maliyetleri artan ihracatçılar, kurların sabit kalmasından yakınarak 23-25 TL’lik bir dolar kuru talep ediyor. Aksi halde yurtdışında pazar kaybedeceklerini söyleyen ihracatçılar için “özel kur” hazırlığı yapıldığı söyleniyor. Bunun yanı sıra iktidarın finansmana ulaşamayan ihracatçılar için yakında yeni paketler açıklaması da bekleniyor.
İktidarın TL’ye paha kaybettirip ucuz maliyetle ihracatın artırılmasını önceleyen yeni iktisat modelinin sonu; yüksek enflasyon, ihracatçıyı da yurttaşı da şad etmeyen kur, düşen alım gücü ve patlayan dış ticaret açığı oldu. Bu durum Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu ile Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’yi de karşı karşıya getirdi. Nebati, ihracatçıları destekleyerek kurun daha da yükselebileceğini ima ederken Kavcıoğlu, yeni bir kur siyaseti olmadığını belirtti. Yaşanan durumu ihracatçılarla konuştuk.
YENİ KREDİ YOLDA
TL bazında yüzde 400’e varan maliyet artışları ile rekabet gücünü kaybettiklerini söyleyen İstanbul Hububat İhracatçıları Birliği Lideri Kazım Taycı, dolar bazında fiyat artıramadıklarını belirtti. Taycı, “Kurda artışa gereksinim var lakin hükümet de seçim sürecinde enflasyon maksatlarında ısrarcı. Orta formül olabilir mi ihracatçıya özel kur yapılabilir mi diye sormak lazım. Maliyet tutturamıyoruz ve pazar kaybetmekten korkuyoruz” dedi. Taycı ayrıyeten, finansmana erişim konusunda hâlâ problemler olduğunu belirterek iktidarın yakın vakitte bu hususta özel bir duyurusu olacağını belirtti.
Bakanlık ve Merkez Bankası ortasında önemli görüş ayrılıkları olduğunu belirten Ege İhracatçı Birlikleri Lideri Jak Eskinazi ise “Özel kur olamaz lakin kurlar bu haliyle kalırsa 2023’te işimiz güç. Genel maliyetlerimiz o kadar arttı ki elektriği parasız verseler bile kurtarmaz. Kurun en az 25 TL olması lazım” diye konuştu.
İŞLERİMİZİ KAYBEDİYORUZ
TOBB Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon Sanayii Meclis Lideri Erdem Fayat ise bakanlığın açıklamalarından ve yapılan görüşmelerden yola çıkarak kademeli bir kur artışı beklediğini söyledi. Resesyon sebebiyle talebin azaldığını ve dolar bazında artırım yapacak müşteri bulamadıklarını belirten Fayat, şöyle konuştu: “Müşterinin bizden çok daha ucuza aldıkları ülkeler var. Pandemide bizden yüzde 20 daha ucuza satan ülkeler artık yüzde 40-50 daha ucuza satıyor. Pandemide bize gelen işler 2022 sonunda gitmeye başlamıştı elimizden. Artık pandemiden evvel yaptığımız işler de gitmeye başladı.”
“AVANTAJ KURLA DEĞİL TEKNOLOJİ İLE OLUR”
Kur karmaşasını kıymetlendiren Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu ise “İhracatta avantajın anlık kurlarla değil, dengeli endüstrileşme ve teknoloji siyasetleri ile olduğu görüldü” dedi. Kozanoğlu’nun değerlendirmesi şöyle:
“AKP’nin birinci 9-10 yılı global konjonktürün de etkiliyle sermaye girişlerinin hızlandığı, TL’nin gerçek manada paha kazanmasıyla endüstrinin yıprandığı bir devirdir. Bu süreçte ihracatın dış girdi bağımlılığı da artmıştır. Bu türlü bir altüst oluştan sonra yapısal dönüşüm gerçekleşmeden ödemeler istikrarı istikrar kazanmaz. Gerçekten 2018 ve 2021 kur şoklarında ihracat artsa da ithalat da arttı.
İhracattaki artış büyük ölçüde miktar artışından değil, global enflasyondan kaynaklandı. Bugün de ihracattaki duraklamanın nedeni kurdan çok AB’deki sakinlikten kaynaklanıyor. Yoksa gerçek kur 2021 Aralık ayının üstünde olsa da TL hâlâ kıymetsiz.”
