Cumhurbaşkanı, 03 Şubat 1931 Pazartesi öğlenden sonra, Kütahya Milletvekili Recep, Yozgat Milletvekili Salih, İzmir Milletvekili Vasıf, Vali Kazım Paşa, Genel Sekreter Tevfik, Başyaver Rusuhi Beyefendiler yanında olduğu halde İstanbul Müzeler Müdürlüğü’ne atanan Eski Eserler Genel Müdürü Aziz Beyefendi ile İzmir’in birinci Arkeoloji Müzesi olan ‘Asar-i Antika Müzesi’ni gezmişlerdir.
Cumhurbaşkanı ve beraberindekiler, Müze Müdürü Kantarzade Ömer Selahattin Beyefendi tarafından karşılanmıştır. Cumhurbaşkanı müzede iki saatten fazla kalmıştır. Bu bahisteki ‘Anadolu Ajansı’nın haberi şöyledir:
“Özellikle Finikeliler ve Lidyalılardan kalmış eserler üzerindeki yazılarla ilgili olarak uzun mühlet incelemede bulunmuşlardır. Gazi Hazretleri bir yıldan beri müzedeki yapıtları tasnif etmekte olan Alman profesöre bu yazıları okutarak Türkçe birkaç söz bulmuştur. Anadolu ve Ege kıyılarında en eski medeniyetleri yapanların Türkler olduğunu tasdik eden bu sözler hakkında bilgi vermişlerdir.
Cumhurbaşkanı Hazretleri bugün öğlenden sonra İzmir Asar-i Antika müzesinin anı defterine şunları yazmıştır:
‘İzmir Asarı Atika Müzesini gezdim. Büyük çalışmalarla ve dikkatle faydalı bir hale getirilmiş, şad oldum.’
Müzeden sonra geldikleri Ulusal Kütüphanede lügat ve haritalar üzerinde tıpkı bahis üzerinde profesörlerle ve eski İzmir tarihini okuyan gençlerle konuşmuşlardır.”
(Asar-i Atika Müzesi)
Cumhurbaşkanı, birebir gün, Başbakan İsmet Paşa’ya gönderdiği, İzmir ve etraflarında kurulan kooperatifler hakkındaki müşahedelerini içeren telgrafında şunları yazmıştır:
“İzmir kazaları köylerinde 39 zirai kredi kooperatifi kurulmuştur. Bu çalışma bir yıl üzere kısa bir ömrü olmasına karşın bütün ilin köylerinin üçte biri kuruluşa girmiş bulunuyor. Bu köyler ödemeyi taahhüt ettikleri paranın dörtte biri olan yarım milyon liraya yakın parayı elden ödemişlerdir. Başka kısımlarını dört sene içinde ödeyecekler. Kooperatife üye olan kimi köylülerle görüştüm. Hepsi bu çalışmanın sonucundan çok mutlular.
Defter ve kayıtlarını denetim ettim. Gördüğüm sistem ve alaka beni çok etkiledi. Kooperatif kuruluşu yapılan yerlerdeki halkın az bir kısmı isteklerine karşın şimdi dışarıda kaldıklarını öğrendim. Bir kısım halkın bu mahrumiyetlerine sebep olarak eski borçlarla tefecilere bağlı olmaları gösteriliyor. Bu kurumun geleceği parlak olduğu görülüyor. Bu çok değerli sonuç İzmir valisinin çalışmasının sonucudur. İzmir Ziraat Bankası Müdürünün de alakalı olarak çalıştığı görülüyor. Mevcut çalışmanın tatbik yerlerinde asıllı incelenerek, alınan olumlu sonucun ve bu deneyimlerden faydalanarak zirai kredi kooperatiflerinin ülkenin her yanına uygulanması istek edilir. Bu kurumlar yer yer birlikler meydana getirmesi ve bir taraftan da üretim kooperatiflerine başlanması önlemlerinin alınmasını rica ederim.”
Bizi yönetim edenlerin, müze gezmelerini ve okulları ziyaret etmeleri hasretimdir. Onları seçenlerin de vekillerini seçerken tıpkı ihtimamı göstermelidir, yarınlarımız için bu seçim çok değerlidir. 29 Ekim 2023 günü, Anıtkabir’de, milyonlarca Atatürkçü’nün olacağını biliyorum. O günlerin hasretiyle, daima birlikte “Cumhuriyete sahip çıkacağımızı” biliyorum”.
Devrim şehitlerimiz Uğur Mumcu’yu 24 Ocak günü, ADD’nin Kurucusu Prof. Dr. Muammer Aksoy’u da 31 Ocak 2023 günü anacağız, ışıklar onlarla olsun.
22.01.2023
Ahmet Gürel
Atatürk Araştırmacısı
