Dide Dinç Üstündağ, 2009 yılında İzmir İleri Teknoloji Enstitüsü Mimarlık kısmından mezun olmuş; yüksek lisansını da Bilgi Üniversitesi’nde, Mimari Tasarım alanında yapmış bir mimar. Son üç yıldır ise mimarlık eğitimini kente bakışıyla birleştirerek, kendisi için imgesel bedeli yüksek olan İstanbul semtlerinin haritalarını seramiğe yansıtıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitimi Kursları’na giderek 3 yıl mühletle seramik eğitimi alan Üstündağ, “Seramiğe mimar olduğum için bu türlü yaklaşabiliyorum. Seramik de aslında hayatıma ve kişiliğime çok fazla katkıda bulunuyor” diyor.
Kevin Lynch’e ithafla
Amerikalı kent teorisyeni Kevin Lynch, 1960 tarihli “Kent İmgesi” kitabında “Bir kentin imgesi, onu deneyimleyen birbirinden farklı pek çok sayıda insanın, o kente dair anıları ve her birinin kentin modüllerine yüklediği manaların bütününden oluşur” der. Dide Dinç Üstündağ’ın “Kentin İmgesi” üçlemesi de Lynch’in birebir isimli kitabına ithafla ortaya çıkıyor. Kente dair, mana yüklediği çeşitli izler bulmayı sevdiğini söyleyen Üstündağ, Lynch’le ve kentle kurduğu bağı şu sözlerle anlatıyor: “Kevin Lynch kentin hissedilen, algılanan, bütün kullanıcıların algısının toplamından oluştuğunu; kenti yaratan şeyin kullanıcıların algısı olduğunu söyler. Pek çok insanın algısından oluşuyor kent, bu üçleme de benim algımın bir eseri. İstanbul’un, bilhassa TarihîiYarımada’nın lekesi benim için imgesel bedeli çok yüksek bir alan. Grafik olarak da duvarıma asabileceğim bir tabloymuş üzere tesirler beni. Ki ben şu anda haritayı olduğu üzere kullanıyorum, araları, yükseklikleri değiştirmiyorum. Tahminen ilerleyen kademelerde biraz daha öznellik katmak için bu stil çalışmalara yönelebilirim. Kullanım nesnesi üretmektense, mesleğimin katkı sağlayabileceği bir tarafta gitmek daima aklımda olan bir istek.”
Psikocoğrafya kavramı, etrafın bireylerin his ve davranışları üzerindeki tesirlerini tanımlıyor. Üstündağ da çalışmalarını, kendi hayat pratiklerinden yola çıkarak, psikocoğrafi harita prosedürüyle renklendirmiş: “Matematiksel bir şeye, öznel bir mana yüklemeye çalıştım. Benim Beyoğlum benim Galatam üzere… Galata benim için maviydi, Çemberlitaş sarı.” Rölyef formülü ile şamotlu çamur kullanılarak hazırlanmış panoların çerçeveleri de tekrar Üstündağ’ın “Galata’yı, benim için Galata yapan nedir?” üzere, her semt için sorduğu misal sorunun karşılığıyla çizilmiş.
Çamurun kırılganlığı…
Aynı materyale, farklı etaplarda farklı hassasiyetlerle yaklaşmak gerektiğini, çamurla olan münasebeti üzerinden anladığını tabir eden Üstündağ, “Yoğururken çok sertsiniz lakin kuruduktan sonra çok hassas davranmanız gerekiyor ki kırılmasın. Bütün o farklı davranma, sabırlı olmaya çalışma, hassasiyet göstermeyle çamur size daima bir şeyler öğretiyor aslında” diyor. Hobi olarak başlayan seramik çalışmalarının sürekliliğini sağlayan dönüm noktasını ise şöyle anlatıyor: “Çalışmalarımı görüp almak isteyen birinci insan, yüksek lisans hocam olan Mehmet Kütükçüoğlu oldu. Onlara paha verip, almak istemesi ve benimsemesi bu işin devam etmesini sağlayan dönüm noktası oldu benim için. Ve üretmeye başladım.”
Şimdilerde, Katalan İspanyol kent plancısı Ildefons Cerdà’nın tasarladığı, Barselona’nın Eixample Bölgesi’ni seramiğe taşıyan Dide Dinç Üstündağ’ın çalışmalarını, “ddseramik” isimli toplumsal medya hesabından takip etmeniz mümkün.
