Burkina Faso’nın doğusunda, Gana hudutlarına yakın Youga altın madeninde işten atılan bir maden emekçisi 7 Ağustos’ta gece yarısı madene girmeye çalışırken bir güvenlik vazifelisi tarafından ateş açılarak öldürüldü. Youga köyü halkı madencinin öldürülmesinin akabinde isyan etti.
Evrensel’in haberine nazaran; Fransa’nın devlet kanalı France 24’ün haberine nazaran, Mehmet Nazif Günal’a ilişkin Kanada merkezli şirket Avesoro Resources INC ve madeni işleten taşeron Orkun Group Sarl ile yakın köylerde yaşayan çalışanlar ortasında, işten çıkartmalar ve berbat çalışma şartlarının dayatılmasına bağlı olarak aylardır sorun yaşanıyordu.
ÖFKELİ ÇALIŞANLAR ŞİRKETİN OFİSİNİ BASTI
Madenin basılmasına tanıklık eden ve olayları yaşayan maden çalışanı Issouf G.’nin aktardığı bilgilere nazaran; sonraki sabah erken saatlerde emekçinin cesedinin bulunması üzerine maden şirketinin yöneticilerine karşı öfke patlaması yaşandı. Cenaze merasiminden sonra bir küme ellerinde kürek ve kazmalarla madene yöneldi. Şirketin ofisini basan köylü ve emekçiler, ofisteki tüm materyale ziyan verdikten sonra Türk emekçilerinin iş başında oldukları madene yöneldiler. France 24’ün yayınladığı görüntüye nazaran, bunu gören 100 civarında Türk personel yakındaki ormana sığınarak jandarmanın gelmesini bekledi.
Madeni basan Burkinalı emekçi ve köylüler ise birçok araç ve kamyonu da ateşe verdiler.
ŞİRKETTEN AÇIKLAMA: MADEN FAALİYETİ DURDURULDU
9 Ağustos’ta bir basın açıklaması yapan Avesoro Resources Inc. şirketi, Youga madeninde bir güvenlik sorunun çıktığını ve tüm çalışanın başşehre transfer edildiğini ve sorunun tahliline kadar maden faaliyetlerinin dondurulduğunu belirtti.
Şirketin genel müdürü Serhan Umurhan olay yerine gelerek durum değerlendirmesinde bulundu ve halkın isyanını dindirmeye çalıştı. Lakin Burkina Fasolu BF1 TV’nin yaptığı habere nazaran, halk hala öfkeli ve yansılar devam ediyor.
Burkina Faso Güvenlik Bakanlığının yaptığı açıklamada ise bir yaralının bulunduğu ve büyük tahribatın yaşandığı belirtildi. Öte yandan Bakanlık, ateş açarak emekçiyi öldüren güvenlik görevlisinin gözaltına alındığını belirtti.
İŞÇİNİN VEFATI BARDAĞI TAŞIRAN SON DAMLA
Yougaaltın madenini işleten Mehmet Nazif Günal’a Avesoro Resources şirketi, madeni Şubat 2016’da 27 milyon avroya Kanadalı şirket Endeavour’dan satın aldı. Forbes mecmuasına nazaran Türkiye’nin en güçlü işverenlerinden olan, MNG Holding’in de işvereni Mehmet Nazif Günal’ın sahip olduğu Avesoro Resources şirketi, internet sayfasına nazaran Kanada’da kayıtlı ve Burkina Faso’nun yanı sıra Liberya ve Kamerun’da da madenleri var. İstanbul Havaalanı’nın işletmesini üstlenen şirketlerden biri olan Mapa İnşaat da Günal’a ilişkin. Günal, yıllar evvel Cumhurbaşkanı Erdoğan’a itafen sarfettiği: “Başbakanım, siz ikinci Atatürk’sünüz, hatta ondan daha büyüksünüz” kelamlarıyla gündeme gelmişti.
ŞİRKET 3. HAVALİMANI’NIN İŞLETMESİNİ ÜSTLENENLERDEN
Öte yandan L’Economiste du Faso isimli iktisat gazetesinin yaptığı haberde şirketin Nisan ile Haziran 2019 ortasında 500 civarında çalışanın işine son verdiği belirtiliyor. Orkun Group Sarl şirketiyle anlaşarak şirketin lojistik ve maden kısmı taşerona verilmiş. Gereksinimlere bağlı olarak işe alınacak yeni çalışanların ise artık Orkun Group Sarl şirketiyle muahedesi istenmiş. Orkun Group’un da tekrar İstanbul Havalimanı inşaatının harfiyat nakliyatını gerçekleştiren şirket olması dikkat çekiyor.
Haberde ise yeni iş kontratında ise çalışanlara kölelik şartları dayatıldığı belirtiliyor. Yansılar temel olarak iki sorunda ağırlaşıyor: Müsaade günleri ve maaşlar. Birinci sorunda Orkun Group Sarl, çalışanlara 14 günlük iş gününe karşı bir gün dinlenme önermiş, yani 30 günde yalnızca 2 gün dinlenme. Öteki yandan şirket aylıkların hesaplanmasını da büsbütün değiştirmek istiyor. Aylık çalışma gününe nazaran yapılan hesaplama sistemi yerine “madende bulunma” saatine nazaran işleyen hesaplama sistemi istiyor. Bu ise maaşların düşmesi, kontrolün ve baskının artması, mola ve dinlenme müddetlerinin de maaş dışına çıkarılması manasına geliyor.
7 HAZİRAN’DA İŞ BIRAKTILAR
Burkinalı personeller bu teklifleri reddedip üretimi 7 Haziran’dan bu yana çalışmayı bırakmışlar. Ancak Orkun Group Sarl üretimin devam etmesini Türkiye’den getirdiği 100 civarında Türk çalışanla sağlamış. Böylece Türk emekçilerle Burkinalı çalışanlar ortasında reaksiyonlar ve sürtüşmeler de artmış. France 24 televizyon kanalına konuşan Burkinalı personel ve köylüler, Türk şirketine duydukları öfkeyi Türk çalışanlara karşı da söz ediyorlar. Tam da bu türlü bir ortamda işten çıkartılan bir maden çalışanının madene gece girmeye çalışması üzerine öldürülmesi öfkenin patlamasına neden olmuş.
