Manisa’nın Soma ilçesindeki kömür madeninde çıkan yangın nedeniyle 301 madenci ömrünü yitirmişti. Katliam üzere kaza, Türkiye tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazası olarak kayıtlara geçti.
Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı, iş cinayetlerinde hayatını yitiren madencileri görmezden gelerek yapılan yasal düzenlemeler ile maliyetlerin artmasından yakındı.
Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın 2019-2023 yıllarını kapsayan staretejik plan raporunda, geçmiş planların değerlendirmesi yapıldı. Soma ve Ermenek’te yaşanan katliamlar için “2014 yılında Soma ve Ermenek’te meydana gelen elim yeraltı kömür madenciliği kazaları sonrasında yapılan yasal düzenlemelerle yeraltı üretim maliyetleri bir anda artmış ve bölüm açısından dingin bir sürecin başlamasına neden olmuştur. Öngörülemeyen kazalar ve buna bağlı olarak yapılan yasal değişikliklerden ötürü, plan amaçlarında kıymetli sapmalar meydana gelmiştir” sözleri yer aldı.
Açılım sınıfta kaldı
Daha evvelki stratejik planda hedeflenen “yurtdışı açılımının” sınıfta kaldığı tespiti yapıldı. “Tesis yenileme” işlerinden “yeni eserlerin pazarlama-satış çalışmaları sonlanmadığı” gerekçesiyle vazgeçildi. Yatırım bütçesinde kıymetli daralmalara gidilmesinin kurumun yeni üretim teknolojilerinin uygulanması konusunda sonlu kalmasına yol açtığı belirlendi. Tasarruf önlemlerinin makine alımlarına da yansıdığı açığa çıktı. Yeni makine alınmaması durumunda randımanı düşük makinelerin hizmet dışına çıkarılamaması risk faktörü olarak görüldü.
Türkiye’nin güç tüketiminin yüzde 24.3’ünü yerli kaynaklar; yüzde 75.7’si üzere kıymetli bir kısmını da ithal kaynaklardan elde ettiği kaydedildi. Birincil güç arzının kaynaklara dağılımında yıllar içerisinde kıymetli değişiklikler kelam konusu olduğu belirlendi. 1971 yılında arzın yüzde 46.5’i petrol, yüzde 29’u biyoenerji ve atıklardan ve yüzde 23.5’i yerli kömürden karşılanırken, 2017 yılına gelindiğinde en büyük hissenin yüzde 30.4 ile 1980’li yılların ortalarından itibaren ithalatına başlanan doğalgaz olduğu kaydedildi. Petrol ve petrol eserleri yüzde 30,4 üzere az bir farkla doğalgazdan sonra yer alırken, ithal kömürün yüzde 17.1 düzeyine yükseldiği belirlendi.
Termik santrallar itirafı
Kömüre dayalı santrallara kamuoyunun da olumsuz baktığı belirtildi. Planda, yerli termik santralların filtre sistemlerinin hava kirliliğini önlemede yetersiz kaldığı itiraf edildi.
