Güney Kıbrıs Rum İdaresi ile Yunanistan’ın yabancı dev güç şirketleriyle birlikte Doğu Akdeniz’deki ataklarına Ankara, KKTC’den yükselen yansılara sessiz kalan Avrupa Birliği (AB), Türkiye’nin de bölgede sondaj faaliyetlerine başlamasına yönelik karşı telaffuzunda yaptırım tehdidini masada tutuyor.
Türkiye’nin Kıbrıs açıklarındaki petrol-doğalgaz arama/sondaj faaliyetlerini “yasadışı, Güney Kıbrıs’ın egemenliğinin ihlali” olarak niteleyen AB cephesinin yaptırımları içeren taslağı dün prestijiyle görüşmeye açtığı, en son kararını gelecek pazartesi günü birlik üyesi ülkelerin dışişleri bakanları toplantısında verebileceğine işaret ediliyor.
Reuters ajansının haberinde taslak metinde, sondaj faaliyetlerinden vazgeçilmemesi halinde Türkiye ile AB ortasında yürütülen Kapsamlı Hava Nakliyat Muahedesi müzakerelerinin durdurulması, Ankara ile üst seviye temasların askıya alınmasının da yer aldığı argüman edildi.
Fonlar kesilebilir
Ayrıca tasarıya nazaran AB Kurulu, birliğin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu’ndan, Türkiye’ye aktarılan üyelik öncesi AB fonlarını 2020 yılından itibaren azaltmasını talep edecek. Reuters taslaktaki hususların sonuncu evrakta değişebileceğini de hatırlattı. AB, Türkiye’ye 2014-2020 periyodu için yaklaşık 4.4 milyar Avro fon ayırmıştı. Bu fonlarla siyasi ıslahatlar, demokrasi, hukukun üstünlüğü, temel haklar, etraf, iklim, ulaşım, güç, tarım üzere bahislerde takviye veriliyor. Birlik, geçen yıl Türkiye’de insan haklarına yönelik tenkitlerle birlikte fonlarda 175 milyon Avro’luk kesintiye gitmişti.
Taslakta ayrıyeten AB Avrupa Yatırım Bankası’nın da Türkiye’ye kredi vermeyi, bilhassa de Türk tahvillerine yatırım yapma uygulamasını gözden geçirmesini talep edeceği savunuluyor.
‘İletişim kesilmemeli’
Reuters’a konuşan AB’li bir diplomat ise yaptırımlar konusunda bireylerin amaç alınabileceğini söylerken “Bunu dikkatlice götürmek istiyoruz zira göç, NATO, terörle gayret hususlarında Türkiye’nin işbirliğine gereksinimimiz var. Kimi üye ülkeler Türkiye’nin güç geçişine bağlı, bu nedenle çok dikkatli olmalıyız. Geniş çaplı ekonomik yaptırım beklemeyin” tabirini kullandı. Haberde kimi diplomatların da Rumların yaptırım uygulanması istikametinde baskı yapmasına rağmen başka kimi AB üyesi ülkelerin Ankara ile bağlantı kanalının kesilmesinden yana olmadığı yorumuna yer verildi.
AB Komitesi Lideri Donald Tusk evvelki gün “birliğin tüm uygun niyetine rağmen Türkiye’nin tansiyonu tırmandırdığını” savunarak, bu tavrının AB’nin yansısını kaçınılmaz hale getirdiğini söylemişti.
Doğu Akdeniz krizi konusunda üyeleri Güney Kıbrıs Rum İdaresi ile Yunanistan’a kalkan olma siyaseti izleyen AB’nin yanı sıra ABD, İsrail, Mısır’ın da ortalarında olduğu Türkiye aksisi cepheye son olarak Rusya da katılmıştı. Suriye savaşıyla birlikte bu ülkede askeri konuşlanmasını artıran, Akdeniz’e açılan deniz üssü olan Moskova’dan da Ankara’ya Doğu Akdeniz’deki faaliyetleri durdurması istikametinde çıkış yükselmişti. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu evvelki gün yaptığı açıklamada, AB’yi taraflı olmakla eleştirmiş, “Sondaj çalışmalarımızı sürdüreceğiz… AB’nin adımları aykırı teper” tabirini kullanmıştı.
Öte yandan DHA’nın haberine nazaran Güney Kıbrıs Rum İdaresi Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis’in, İsviçre Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis ile Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na “diyaloğa hazırız” iletisi gönderdiği gündeme yansıdı.
KKTC’den ortak komite önerisi
KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile dün haftalık olağan görüşme gerçekleştiren Başbakan Ersin Tatar temaslarında sondaj konusunu ele aldıklarını, Kıbrıslı Türk ve Rumların haklarının aranabilmesi için ortak komite kurulması istikametinde talepte bulunulmasını kararlaştırdıklarını söyledi.
AKINCI-ANASTASİADİS’TEN SİMGE TELEFON GÖRÜŞMESİ
KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı evvelki gün BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar ile bir ortaya geldi. Bu ortada Kıbrıs’ta Türk ve Rum GSM şirketlerinin vardıkları mutabakat ile çizgilerin adanın tamamında kullanılması sağlandı. GSM’deki birleşme sonrasında birinci konuşma ise Akıncı ile Rum İdaresi başkanı Nikos Anastasiadis ortasında dün yapıldı. BM, “Liderler Spehar’ın himayelerinde birinci görüşmeyi gerçekleştirdi. En kısa müddette görüşme konusunda anlaştılar” açıklaması yaptı.