Getty Images
ABD’de federal hükümetin 16 yıl ortadan sonra idam cezalarının infazına yine başlama kararı insan hakları kümeleri ve önde gelen Demokratların yansısına neden oldu.
Başkanlık yarışında Demokrat Parti’nin kimi aday adayları idam cezasının kaldırılması davetinde bulundu.
Adalet Bakanı William Barr dün, kurbanların çocuklar ve yaşlılar olduğu cinayet ve tecavüz olaylarında idama mahkum edilen beş kişinin cezalarının Aralık 2019 ile Ocak 2020 ortasındaki altı haftalık devirde infaz edileceğini açıklamıştı.
Barr’ın bu kararıyla 2003’ten bu yana idam cezalarında uygulanan gayri resmi moratoryum kalkmış oluyor.
İdam cezası: Kim yasaklıyor, kim uyguluyor?
Reuters
ABD Adalet Bakanı William Barr
‘Trump’ın infazları başlatması değil, bu kadar beklemesi sürpriz’
İdam Cezası Bilgilendirme Merkezi’nden Robert Dunham, kararın sürpriz olmadığını belirterek şunları söyledi:
“Trump koyu bir idam cezası taraftarı. Cezanın kapsamının genişletilmesini, uyuşturucu satıcılarının ve polis memurlarını öldürmekten hatalı bulunan bireylerin de idam edilmesini istiyor. Bu yüzden infazları geri getirmek istemesi sürpriz değil. Bunun bu kadar geç gündeme gelmesi sürpriz.”
Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği’nden (ACLU) Cassy Stubbs, her kararın farklı ayrı incelenmesi gerektiğini belirterek infazların aceleye getirildiğini savundu.
Demokrat Parti’nin lider aday adaylarından Kamala Harris, idam cezasının “gayri ahlaki ve son derece yanlış’ olduğunu söylerken Bernie Sanders lider seçilmesi halinde bu cezaları kaldıracağını belirtti. Pete Buttigieg ise idam edileceklerin “ırk ve coğrafyaya” nazaran seçildiğini öne sürdü.
|
Cezaları Indiana eyaletindeki Terre Haute’de zehirli iğneyle infaz edilecek mahkumlar |
|
|---|---|
|
Daniel Lewis Lee |
Arkansas’da üç kişilik bir aileyi öldürmek |
|
Lezmond Mitchell |
Arizona’da bir bayanla ve torununu öldürmek |
|
Wesley Ira Purkey |
Bir kız çocuğunu tecavüzden sonra öldürmek |
|
Alfred Bourgeois |
Kendi kızını cinsel taciz sonrası öldürmek |
|
Dustin Lee Honken |
Beş kişiyi vurarak öldürmek |
Amerikan adalet sisteminde hata işlediği öne sürülen şahıslar ya federal mahkemelerde ya da eyalet mahkemelerinde yargılanıyor.
Örneğin geçersiz para basmak ya da posta gönderilerini çalmak, otomatik olarak federal mahkemelerin yetki alanına giriyor. Öbür durumlarda ise işlenen kabahatlerin yüküne nazaran federal yargılama yapılıyor.
1972’de Yüksek Mahkeme hem eyaletlerde hem de federal seviyede idam cezalarını yasaklamıştı.
1976’da tekrar bir Yüksek Mahkeme kararıyla birtakım eyaletlerde idam cezası geri getirilmişti.
1988’de hükümetin kararıyla idam cezası federal seviyede de tekrar uygulanmaya başlamıştı.
Sayılarla idam cezaları
İdam Cezası Bilgilendirme Merkezi’nin datalarına nazaran, federal davalarda 1988’le 2018 ortasında toplam 78 kişi idama mahkum edildi. Bu şahıslardan yalnızca üçünün cezası infaz edildi. Cezalarının infazını bekleyen idam mahkumu sayısı 62.
- ABD’de hala 29 eyalette idam cezası uygulanıyor.
- 1976’dan bu yana en fazla idam cezası Teksas’ta (561) infaz edildi. Teksas’ı 113 infazla Virginia ve 112 idamla Oklahoma izliyor.
- ABD genelinde cezalarının infazını bekleyen toplam 2,673 idam mahkumu var.
- California’nın idam listesinde 733 mahkum var. Eyalette 1976’dan beri yalnızca 13 kişi idam edildi.
- 1998 ile 2018 ortasında yıllık idam cezaların sayısı ortalama 295’ten 43’e düştü. Bu, yüzde 85’lik bir düşüşü tabir ediyor.
