Zamanı 50 yıl ileri sarıp bugüne baktığımızda bugün kullandığımız iki boyutlu interneti komik Manavgat Escort derecede arkaik bulabiliriz
50 yıllık müddette internetle yalnızca bir ekrandan değil değil muhtemelen farklı biçimde etkileşime geçiyor olacağız
Bu vakte kadar Artırılmış Gerçeklik AR ile objeleri elimizle denetim edebilir Sanal Manavgat Escort bayan Gerçeklik VR alemlerini keşfedebilir ve gerçekle dijitali bugün hayal edemediğimiz hallerde bir ortaya getirebiliriz
Peki tüm bunlar çalışma hayatımız için ne manaya gelecek
Halihazırda 9’dan 5’e çalışma nizamından ve klâsik Escort Manavgat ofis kavramından uzaklaşıyoruz
2 yıl süren pandemi kapanmalarıyla sanal toplantıları sevmeyi öğrendik
Peki mantıken bundan sonraki adım herkesin üç boyutlu çizgi sinemalara misal temsilcilerinin etrafta dolaştığı birbiriyle konuştuğu ve etkileşime geçtiği sanal bir cihan olarak planlanan metaverse cihanında çalışmak mı
Metaverse Tartışmalı bir konu
Her şeyden evvel Metaverse abartılan bir terim demek değerli çünkü şimdi metaverse diye sanal bir cihan yok
Ve hatta bu kavrama yatırım yapanlar ortasında neye benzeyeceği konusunda bir uzlaşı da kelam konusu değil
Bugün teknoloji rekabeti nedeniyle birbiriyle kontaklı olmayan rakip sanal dünyalar gelecekte kontaklı hale gelecek mi
Orada gerçek dünyadan daha fazla vakit geçirecek miyiz
Bu ortamları yönetmek için büsbütün yeni kurallara gereksinim duyacak mıyız
Bu soruların hiçbirinin hala karşılığı yok
Buna rağmen firmaların metaverse ile yeni gelir yaratma fırsatları görmesi kavramın abartılması ve ilgi yağmuruna tutulmasıyla sonuçlandı
Meta’nın Horizon Worlds’ünden Roblox ve Fortnite üzere oyunlara Sandbox ve Dencentraland üzere yeni oluşturulan topraklara farklı şirketler metaverse üzerindeki erken periyot çalışmalarını halihazırda paylaştı
Nike sanal spor ayakkabılarını metaverse üzerinde satışa çıkarırken HSBC Sandbox’ta arazi satın aldı Coca Cola Louis Vuitton ve Sotheby’s Decentraland’de yer almayı tercih etti
Metaverse terimi birinci sefer 30 yıl evvel muharrir Neal Stephenson tarafından ortaya atılmıştı
Yazarın Parazit Snow Crash isimli kitabında kahramanın memnunluğu sanal gerçeklikte bulması anlatılıyor
Bu kurguyu gerçeğe dönüştürecek tahminen en yürekli adım Aralık 2021’de Facebook’un çatı şirketinin ismini Meta olarak değiştirmesiyle geldi
Bu halihazırda VR alanına milyarlarca dolar yatırım yapan şirketin metaverse’te öncelikli hale gelmesi sürecinde açık bir bildiriydi
Meta’nın vizyonu herkesi ikna etmedi
Ancak şirketin devasa yatırımı tüm hissedarlarını keyifli etmedi Kimileri şirketin VR alanına çok fazla para harcadığını düşündüğünü açıkça söz etti
The Verge isimli teknoloji haber sitesinin geçen Ekim’de yayımladığı ve Meta’nın şirket içi yazışmalarına dayandırılan bir haberde Horizon Worlds platformunun çok fazla programlama kusuru içerdiği ve şirket çalışanları tarafından pek kullanılmadığı belirtiliyordu
Metaverse için yazılım üreten Improbable firmasının CEO’su ve Sanal Toplum Virtual Society kitabının muharriri Herman Narula Meta CEO’su Mark Zuckerberg’ün metaverse vizyonunu ikna edici bulmuyor
Narula Neden beşerler metaverse’te gerçek ofislerimize benzeri yerlerde çalışmak istesin ki diye soruyor ve şöyle devam ediyor
Yaratıcı yerlerdeki yeni gerçekliklerin maksadı yalnızca gerçek dünyadakilerin kopyalanması değil yer tecrübelerimizin geliştirilmesidir Ancak metaverse’te çok fazla iş imkanı olacağını düşünüyorum örneğin moderatörlere gereksinimimiz olacak
Metaverse’ün moderasyon ya da denetlenmesi tarafı hayli tartışmalı bir bahis zira yalnızca milyarlarca avatarın canlı sohbetlerini izlmeye çalışmak yalnızca teknik olarak güç değil tıpkı vakitte bu avatarların aktivitelerinden kaynaklanan devasa büyüklükte bilgilere ne olacağı da kıymetli bir soru
‘Havadan sudan ofis sohbetlerinin daima izlenen metaverse ortamına taşındığını düşünün’
Stanford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma sanal gerçeklikte geçirilen 20 dakikada 2 milyar tekil vücut hareketi kaydı oluşturulduğunu bulmuştu Bu şirketler için yeni bir güçlü bilgi akışı manasına geliyor
Çevrim içi güvenlik şirketi HackerOne’ın kurucu ortağı Alex Rice şirketlerin metaverse’ü yalnızca çalışanlarına açmadan evvel bile tasarım konusuna ağır vakit harcaması gerektiğini söylüyor
Rice Ofislerdeki saf havadan sudan sohbetleri düşünün Bu sohbetlerin daima izlenen metaverse’te gerçekleşmesi katiyetle esaslı sonuçlar doğurur diyor ve ekliyor
Çalışanlar iş arkadaşlarıyla özel ve gayri resmi olduğunu düşündükleri bir sohbette söyledikleri yüzünden apansız işten çıkarılabilir zira bu konuşmalar artık kitlesel nezaretin bir kesimi haline gelir
Immersive Wire isimli teknoloji bülteninin editörü Tom Ffiske metaverse’te çalışacağımızı düşünmek için fazla etken olduğu görüşünde
Ffiske Metaverse tartışmalarının önünde hala zorluklar var tarifi hala sıkıntılı ve tartışmalı Tabirin tarifi hala eksik ve tartışmalıyken gelecekte metaverse cihanında çalışıp çalışmayacağımızı söylemek sahiden zor diyor
Henüz metaverse’ün ne olduğu konusunda hiç kimse somut bir şey söyleyemese de piyasa pahasının epey yüksek olacağı istikametinde kararlı varsayımlar var
‘Şirketlerin neden burada olduklarını sorgulamalı’
McKinsey’e nazaran metaverse’ün piyasa bedeli 203’da 5 trilyon doları bulacak
Benzer formda danışmanlık şirketi Gartner 2026’da dünya nüfusunun en az dörtte birinin günde en az bir saatini metaverse cihanında geçireceğini kestirim ediyor
Canalys araştırma şirketinin baş analisti Matthew Ball ise bu öngörülere katılmıyor Ball metaverse projelerinin 2025’e kadar büsbütün kapanmış olacağını düşünüyor
Ball şirketlerin metaverse’te bulunma emellerini sorgulamaları gerektiğini düşünüyor
Her şirketin bir VR başlığıyla çalışanlarının avatarlarını selamlaması ya da sanal modellerini görselleştirmesi gerekmiyor Ya da her işletmenin toplantılara VR başlıklarıyla katılması da VR kadar güçlü ve mecburî olan Zoom ve Teams üzerinden neredeyse meselesiz görüşmeler daha az yükle yapılabiliyor
Dijital markalama şirketi RGA’in yaratıcılıktan sorumlu mütevelli heyet üyesi CCO Tiffany Rolfe’un takımının bir kısmı halihazırda metaverse’te çalışmış
Firma telekomünikasyon şireti Verizon için pandemi devrinde Fortnite’ta bir Amerikan futbolu stadyumu yaptı
Aynı vakitte Meta ile birlikte Horizon Worlds içinde bir müzik dünyası geliştirmek için çalıştılar
Rolfe bu çalışmaları sırasında halihazırda bilgisayarda tasarım yapan bireylerin VR başlıklarını takarak öbür geliştiricilerle birlikte sanal ortamda çalıştığını söylüyor
Yeni çalışma biçimleri yeni soruları getiriyor ve bunlardan biri de çalışanların sanal gerçeklik başlıklarını giyinme müddeti
Rolfe Ekibim her iki saatte bir orta veriyordu diyor
İnsanların sanal gerçeklikte halihazırda çalışıyor olması metaverse kozmosunun bir iş yeri olarak pekala bir geleceği olabileceğini gösteriyor
Ancak orada var olacak işler muhtemelen bizim gerçek dünyada yaptığımızdan çok farklı olacak
Günlük işe gidip gelme rutininin gelecekte sanal bir gerçeklik haline gelmesi için ise muhtemelen uzun yıllar geçmesi gerekecek