Son kelamı baştan söyleyelim: Ege’yi saran yangınlarda uçaklar kullanılsaydı felaketin boyutu bu büyüklükte olmayacaktı.
Cumhuriyet’in gündeme getirdiği “uçaklar neden yok?” haber seli, kamuoyunda büyük karşılık buldu. Fakat Orman Bakanlığı kulaklarını tıkadı. İzmir’de tarihin en büyük orman yangınlarından biri yaşanırken tekrar sırf helikopterler misyondaydı.
Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’yi helikopterle gece uçuşunda gösteren fotoğraflar basına servis edildi. Bakan’ın açıklamasına nazaran, risk almış ve yangını havadan koordine etmiş.
Orman Bakanı’nın riskli bulduğu gece uçuşunu yapmasına gerek yoktu. Türk Hava Kurumu uçaklarını vazifeye davet etmesi kafiydi. Dün nihayet Bakan Pakdemir’li “Uçaklar neden yok” sorusuna cevap verdi. Birinci cümlesi şuydu: “Uçaklar yangının başladığı noktaya yüksek süratle yaklaşıyor, halbuki helikopterler suyu nokta atışı tam istenen yere boşaltıyor.”
Peki, bu açıklama ne derece hakikat? Yılların yangın söndürme ustası pilotları ile konuştum. Dedikleri şu: Uçaklar yangın alanına helikopterlerden çok daha süratli ulaşır, alevlere yaklaşınca sürat keser ve suyunu boşaltır. Yangının önüne, ortasına ve devamına müdahale ederek en tesirli söndürme sürecini uygular.
Helikopterler ise pervanelerinin yarattığı türbülans nedeni ile bilhassa çam yangınlarını büyütür. Bu nedenle su kazanlarının alçalma araları 10 metreden 30 metreye yükseltildi. Fakat bu defa de rüzgâr nedeni ile attıkları suyun kıymetli kısmı havada dağılıyor.
İşte gerçek bu. Dünyada helikopterler, uçakların akabinde soğutma hedefi ile kullanılıyor.
Yurtdışına gittiler
Orman Bakanı Pakdemirli’nin “uçaklar neden yok?” sorusuna verdiği ikinci cevap da tartışmalı. Bakın ne diyor?
“ … Kaldı ki Türk Hava Kurumu’nun elindeki uçak sayısı hudutlu. Üstelik birden fazla da arızalı.”
Oysa Türk Hava Kurumu’nun elindeki 9 uçaktan 5’i aktif durumda. Yani anında yangınlara müdahale edecek noktada. Orman Bakanlığı özel şirketler yerine THK ile protokol imzalasaydı öteki 4 uçak da bakımdan geçirilip hazır hale getirilecekti.
Pakdemirli’nin “eski ve arızalı” dediği uçaklar bugüne kadar sırf Türkiye’de değil hudut ötesi yangınlarda da büyük başarılarla vazife yaptı.
Yine, Cumhuriyet’te birinci günlerde gündeme getirmiştik. İsrail’den Ukrayna ve Yunanistan’a kadar devasa yangınlara özel istek üzerine gönderildi bu uçaklar. Muvaffakiyet ile vazife yaptıkları için Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ülke önderleri teşekkür bildirileri yolladılar.
Ancak dış ülkelere gönderilen bu uçaklar Türkiye’deki yangınlara sokulmuyor.
Haberciliğin takibi gereği bir kere daha soruyorum: “Orman Bakanlığı bu kadar yangına karşın uçakları neden hâlâ vazifeye çağırmıyor? Özel şirketlerle yaptığı mukavelenin ayrıntısında neler var?”
PAKDEMİRLİ
770 FUTBOL ALANI YOK OLDU
CHP milletvekili Uzman Polat, , “Üç gündür 770 futbol alanı büyüklüğünde orman yok oldu. Türk Hava Kurumu hemen yangına müdahale etmelidir!” dedi. CHP İzmir Milletvekili Mehmet Ali Çelebi ise, “Avrupa’nın en büyük özel uçak yangın söndürme filosunu neden kullanmıyorsunuz” dedi.
UÇAK İSYANI
Binlerce hayvanın da öldüğü ve ziyan gördüğü yangınlarda Cumhuriyet’in gündeme getirdiği THK’ye ilişkin uçakların hala hangarda bekletilmesine reaksiyonlar çığ üzere büyüdü. Bilhassa toplumsal medya hesaplarından, “İzmiryanıyor”, “İzmir yanınca mı uçakları kaldıracaksınız?” etiketiyle, CHP İzmir Milletvekilleri Tacettin Bayır, Mehmet Ali Çelebi, Murat Bakan, GÜZEL Parti İzmir Milletvetili Müsavat Dervişoğlu, Selin Sayek Böke, Uzman Polat, Atila Sertel, Av. Mahmut Tanal, GÜZEL Parti Aytun Çıray, Göztepeliler kümesi, uçakların kaldırılmamasına reaksiyon gösterdi.
PARA MI YOK?
CHP İzmir Milletvekili Tacettin Bayır, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’yi THK’nin 20 uçağının neden söndürme çalışmalarına katılmadığını sordu. Bayır “Daha evvel bu uçaklar kullanılırken, bu sene diğer bir firmadan 34 helikopter kiralandı. Artık soruyorum, niye İzmir’deki yangınlarda uçak kiralanmamıştır? Devletin yangına müdahale edecek parası yok mu? Günde 1.8 milyon TL para harcanan saraya var da, İzmir’in ciğerlerine ayıracak para yok mu?” dedi.
İZMİR HEPİMİZİN
İYİ Parti Küme Başkanvekili ve İzmir Milletvekili Müsavat Dervişoğlu, “Hükümet mevzuattan kaynaklı mahzurları kaldırırsa, mahallî idareler, STK’ler ve iş dünyası bu uçakları kiralamaya hazırdır. İzmir hepimizindir” diyerek reaksiyon gösterdi. UYGUN Parti Genel Lider Yardımcısı ve İzmir Milletvekili Aytun Çıray, “Seferberlik ilan edilmeli” paylaşımında bulundu.
DESTEK OL
İzmir Ticaret Odası (İZTO), Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), İzmir Ticaret Borsası (İTB), İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) ve Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) “Doğaya Dayanak Ol” sloganıyla fidan kampanyası başlattı. Yangında ziyan gören canlıların da tedavisine dayanak olunacak.