Yasa değişikliğiyle Merkez Bankası’nın ihtiyat akçesinin de Hazine’ye aktarılmasına rağmen, merkezi idare bütçesi, yılın birinci 7 ayında 68.7 milyar TL açık verdi. Şayet Merkez Bankası’ndan aktarma yapılmasa, açık yılsonu için öngörülen 80.6 milyar TL’nin çok üzerine çıkacaktı. Geçen günlerde, 40 milyar lira olarak hesaplanan muhtaçlık akçesinin yarısının Hazine’ye aktarıldığı açıklanmıştı. Bütçenin öbür ayrıntıları şöyle:
– Temmuzda bütçe geliri evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 51.1 artarak 93.4 milyar TL, sarfiyat yüzde 37.6 artarak 83.5 milyar TL oldu. Temmuz 2018’de 1.1 milyar TL fazla veren bütçe, bu yıl 9.9 milyar TL fazla verdi.
– Temmuzda, vergi gelirleri yüzde 7.8 artışla 58.3 milyar liraya çıkarken, içinde ihtiyat akçesinin de olduğu vergi dışı öbür gelirler yüzde 487.3 artarak 32.6 milyar liraya ulaştı.
– Birinci 7 ayda ise bütçe geliri evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 19.5 artarak 496.4 milyar TL, masraf yüzde 22.7 artarak 565.1 milyar TL’ye çıktı.
– Geçen yılın birinci 7 ayında 45 milyar TL olan açık ise 68.7 milyar TL’ye yükseldi. Faiz dışı açık da 10.2 milyar TL oldu.
Vergi geliri düşük
– Ocak-temmuz devrinde vergi gelirleri geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 4.8 artarak 366.1 milyar TL, faiz hariç bütçe masrafları ise yüzde 21.1 artarak 506.6 milyar TL oldu. Faiz masrafı de 58.4 milyar TL.
– Ocak-temmuz periyodunda banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 31.7, gelir vergisi yüzde 17.7, damga vergisi yüzde 9.4, kurumlar vergisi yüzde 6.1 ve ithalde alınan KDV yüzde 3.4 artarken, dahilde alınan KDV yüzde 12, ÖTV yüzde 3.7 ve harçlar yüzde 1.7 azaldı. KDV ve ÖTV’deki azalma beyaz eşya dahil kimi bölümlerde oranların sıfırlanması yahut düşürülmesinden kaynaklandı.
Hane halkına yapılan transferler temmuzda 3.2 milyar lira, 7 ayda 32.6 milyar lira oldu. Bu kalemde bütçe başlangıç ödeniği 53.1 milyar lira. Öteki toplumsal emelli transferler kaleminden 7 aylık harcama 11.1 milyar liraya yükseldi. Tekrar SGK’ye misyon ziyanları kapsamında yapılan ödeme 7 ayda 45.2 milyar liraya ulaştı.
‘ÖRTÜLÜ’DEN 1.3 MİLYAR LİRA
– Mal ve hizmet alım sarfiyatları temmuzda 6.7 milyar lira oldu. Üretime yönelik mal ve hizmet alımları 223.9 milyon lira, tüketime yönelik alımlar ise 3.2 milyar lira.
– Güvenlik ve savunmaya yönelik mal, materyal ve hizmet alımları haziranda 355.8 milyon liraydı. Temmuzda 1.4 milyar liraya çıktı. 7 aylık harcama ise 4.3 milyar lira.
– Cumhurbaşkanlığı’nın kullanımında bulunan “örtülü ödenekten” temmuzda 126.3 milyon lira harcama yapıldı. 7 aylık harcama toplamı ise 1.3 milyar liraya çıktı.
– Hizmet alımları için devlet temmuzda 2.4 milyar TL harcama yaptı. 7 aylık sayı 15.2 milyar lira oldu.
– Devlet, temmuzda 213.9 milyon lira, 7 ayda ise 817.5 milyon lira kira ödedi. Taşıtlar için 7 ayda bütçeden 248.3 milyon lira çıktı. Hizmet binaları için de 7 ayda 237.4 milyon lira ödendi.
-Temmuzda 32.5 milyar lira cari transfer gerçekleştirildi. 7 aylık sayı ise 243 milyar lira oldu.
– Kâr gayesi gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler temmuzda 357.2 milyon lira, 7 ayda 4 milyar lira oldu.
– Seçim masrafları için temmuzda 40.2 milyon lira harcama yapılması da dikkat çekti.
