Bakan Yardımcısı Yavuz, yeni dönemde tiyatrolara rekor ödenek ayırdıklarını belirten bir açıklama yaptı. Bunun üzerine “rekor ödeneği” sorduğumuz oyuncular, ödeneğin adil olmadığını ve nereye gittiğinin muhakkak olmadığını söyledi.
Konuyla ilgili oyuncu Bahtiyar Engin, yılda bir defa çocuk oyunu yapan mantar üzere tiyatro şirketlerinin kurulduğunu ve ödenek aldıklarını belirtti. Liste açıklansın diyen Nesrin Kazankaya ve Nedim Saban ise şeffaf olunmalı açıklamasını yaptı.
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz, “Özel tiyatrolara dayanak vermek istiyoruz. Bu sene 6 milyon 100 bin liralık bir bütçe dağıtacağız. Bu sayı şimdiye kadar özel tiyatrolara verdiğimiz en büyük dayanak. Kendi rekorumuzu da aşıyor olacağız. Düzgün, kaliteli, halka ulaşabilecek projeleri bekliyoruz” sözlerini içeren bir açıklama yaptı. Tiyatro sanatkarlarının gündemine oturan bu haber üzerine ülkemizdeki esaslı tiyatroların dayanak alıp almadığını araştırdık. Bakan Yavuz’un tabiriyle özel tiyatrolara verilecek olan “rekor desteği” tiyatroların kurucularına sorduk.
Aldığımız karşılıklarda, ortak çıkan sonuç tiyatrolara verilen ödeneğin tiyatroların siyasi ve politik durumuna nazaran verildiğini, verilen ödeneklerin adil ve hakkaniyetli olmadığını ortaya koyuyor. Oyuncular “öncelikle şeffaf değiller verilen ödeneklerin hangi tiyatroya ne kadar verildiği açık açık belirtilmeli, kime ve neye nazaran ödenek verildiği bir muamma” diyor. Ali Poyrazoğlu ise yaptığı açıklamada, “kesinlikle kâfi değil, ne rekoru” diyor.
Konuya dair açıklama yapan Genco Erkal ise, yapılan artışın bir “rekor” olarak nitelendirilemeyeceğini, takviye bütçesinin zati her yıl, enflasyon artışına nazaran biraz yükseltildiğini söylüyor ve ekliyor; “Dostlar Tiyatrosu Seyahat Direnişi’nden bu yana ‘kara liste’de, bu sebeple de özel tiyatrolar için ayrılan bütçeden rastgele bir dayanak alamıyoruz” diyor.
‘Paralar nereye gidiyor’
– BAHTİYAR ENGİN / İstanbul Halk Tiyatrosu
Uzun vakittir takviye almıyoruz. Nedeni ise siyasi… Öncelikle şunu belirtmeliyim, yönetmelikle ilgili değişiklik yaptılar. Dikkat edilmesi gereken bir 14. husus var. Bu husus yardım hesabını verin unsuru. Bu hesabı kapatmak daha güç. Bu unsurda, hükümeti eleştirmeyeceksin parayı geri alırım ve bir daha ödenek da alamazsınız deniliyor resmen. Katiyetle paralar adil dağıtılmıyor, hiç tiyatro yapmayan şirketler kuruldu. Paraları şirketlere dağıtıyorlar. Göstermelik bir iki çocuk oyunu oynuyorlar. Yani anlayacağınız mantar üzere tiyatro şirketleri kuruldu. Bu şirketler ödenek alıyor mesela… Biz yardıma başvurmuyoruz aslında vermiyorlar artık başvurup alamamaktan sıkıldı bir çok tiyatro.
Benim bir teklifim var. Bu teklifimi hazırlayıp gerekli makamlara da yazılı olarak sundum. Bu yıl 6 milyonu dağıtacağınıza, salonları uygun fiyatlara verin. Tiyatrolardaki KDV ve vergi yükünü hafifletin. Salonlar inşa edin. Her kente her yıl bu dağıtılan parayla 2 tane tiyatro salonu yapabilirler. Verilen dayanak ölçüleri aslında çok düşük, o paraları zati buluyoruz. Adam kayırmadan Devlet Tiyatroları’nın salonlarını da uygun fiyatlara özel tiyatrolara kiraya verirlerse hem tiyatro seyretmeyen kalmaz hem de salonsuz kent kalmaz.
‘Kendilerine dağıtıyorlar’
– NESRİN KAZANKAYA/ Tiyatro Pera
Ödenek için asıl cümlem şu: Kendileri söyleyip, kendilerine dağıtılıyorlar. İsmini bile bilmeğimiz tiyatrolar takviye alıyor. Bunu da Türk tiyatro sanatına takviye diye yutturmaya çalışıyorlar. Kendini kanıtlamış bağımsız tiyatrolardan biri olan Tiyatro Pera bırakın maddi takviyesi manevi takviye bile alamadı bugüne kadar.
Ankara Devlet Tiyatrosu’na sahne için müracaatta bulunduk, kira konusuna gelemeden reddedildi. Bir kesim bile muhalif gördükleri tiyatrolara dayanak vermiyorlar. Şeffaf olsunlar ve kimlere ne kadar dağıttıklarını açıklasınlar.
‘Şeffaf ve adil değil’
– NEDİM SABAN/ Tiyatro Kare
Biz başvuruyoruz lakin 8 yılda üç ödenek aldık, düşünün. Kime ne ödendi bilmek lazım ve net açıklanması gerekiyor. Gezi’den sonra başlatılan önemli bir ötekileştirme var. Dışlanan tiyatrolar var. Başvurmak o denli sıkıntı ki, esasen sadece bu yüzden bir çok tiyatro vazgeçti, bahtını bile denemiyor artık. Bugün bile baktığınızda kim ne almış ya da kim alamamış aşikâr değil, adil değil. Açık ve şeffaf olarak açıklasınlar. Politik bakışlardan ötürü eleme yapılmamalı.
HANGİ TİYATROYA NE KADAR VERİLDİĞİ DE AÇIKLANSIN
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz, 15 Temmuz’da başlayan ve 15 Ağustos’a kadar devam edecek “Özel Tiyatro Takviye Başvuruları”nın online olarak ozeltiyatrolar.kultur.gov.tr’den devam edeceğini belirtti. Dönem başlamadan takviye almaya hak kazanan tiyatroları açıklayacaklarına da bildiren Yavuz, daha çok izleyiciye ulaşan tiyatrolarını yeni yapıtlarıyla müracaat yapmalarını beklediklerini tabir etti.
Oyuncuların ise beklenen karşılık ise hangi tiyatroya ne kadar takviye verildiğinin de açıklanması.
