Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yeni sistemdeki aksaklık ve eksikliklerin düzeltilmesi için yürüttüğü çalışmalar kapsamında Cumhurbaşkanlığı’nda oluşturulan ofis ve konseylerin fonksiyonu tartışılıyor. Siyaset üretmek için oluşturulan ofis ve konseylerin birçok hususta bakanlıklarla birebir çalışmaları yürütmesi nedeniyle vakit ve güç kaybına yol açtığı tenkitleri lisana getiriliyor. Sistemdeki aksayan istikametler için kimi bahislerde anayasa değişikliği olması gerektiği lisana getirilmesine rağmen muhalefet partilerinin mümkün bir anayasa değişikliğinde sistemin özünü değiştirebilecek düzenlemeleri gündeme getireceği için bunun yerine alt mevzuatla yetinilmesi üzerinde duruluyor. Yeni sistemle Meclis ayağının zayıf kaldığı lisana getirilirken, milletvekillerinin de şikayetine neden olan mevzularda Meclis’in aktifliğinin artırılması için sistem aranıyor.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın başkanlığında yeni sistemle ilgili yapılan çalışmalar sürüyor. Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda dün bahisle ilgili geniş iştirakli bir toplantı gerçekleştirildi. Çalışmaların bir mühlet daha devam edeceği, hangi alanlarda ne üzere değişiklikler yapılması gerektiği, anayasa değişikliğine gereksinim olup olmadığı, alt mevzuatla yapılacak değişikliklerin sistemdeki kahırları çözmede kâfi olup olmayacağı mevzularında nasıl bir yol izleneceği belirlenecek.
Parti kulislerinde, yaşanan badirelerin daha çok uygulamadan ve parlamenter sistemden kalan alışkanlıklardan kaynaklı olduğu, alt mevzuatta yapılacak birtakım değişiklikler ile tıkanıklıkların aşılabileceğine yönelik resmi görüşler ortaya konsa da anayasa değişikliğiyle sistemin kuruluşu sırasında öngörülemeyen yanlışlar yapıldığı kaydediliyor.
Anayasa değişikliği zor
Yürütme ve yasamanın işleyişi açısından en büyük düşüncenin hükümetin TBMM’ye yasa tasarısı sunma imkanının kaldırılması, bakanların Meclis’ten olması durumunda vekilliklerinin düşmesi ve dışarıdan bakan ataması olduğuna dikkat çekilirken, bu üzere kritik hususlarda anayasa değişikliğine gidilebileceği, lakin muhalefet partilerinin parlamenter sistemine dönüş yapılması gerektiği tarafındaki açıklamaları nedeniyle bunun mümkün olmadığına işaret ediliyor. “Bu anlayışta olan bir muhalefetle sistemin düzeltilmesi için kimi değişiklikler yapılması konusunda masaya oturulması mümkün değil” görüşü lisana getiriliyor.
Sistemle ilgili en fazla tartışılan bahislerden biri de yeni sistemle birlikte Cumhurbaşkanlığı’nda siyaset üretmek için oluşturulan ofis ve konseylerin amaçlanan fonksiyonunu yerine getirip getirmediği etrafında toplanıyor. TBMM gündemine getirilecek yasal düzenlemelerle ilgili olarak vakit zaman ortak toplantılar yapılsa da bakanlıklar, şuralar ve TBMM Kümesi başka farklı çalışmalar yapıyor. Bakanlıklar ve konseylerin ortak çalışmasıyla TBMM Grubu’na getirilen bir bahiste, milletvekillerinin itirazı üzerine sil baştan tıpkı süreçlerin tekrarlanması gündeme geliyor. Bu işleyişin vakit ve güç kaybına yol açtığı ve karmaşa yarattığı tenkitleri lisana getirilirken, karar süreçlerinin daha sağlıklı yürütülmesi için formül aranıyor.
Parti yöneticileri, sistemin yasama ve yürütmeyi ayırdığını, fakat Türkiye’de hala alışkanlıklarla milletvekillerinin yürütmenin bir modülü olarak görüldüğünü belirterek, “Seçmen milletvekillerinden talepte bulunuyor. Milletvekili de ‘ben yasama organı üyesiyim yalnızca yasa yaparım’ diyemiyor. ‘Yasama yasa yapacak’ dedik, fakat Meclis’in bu türlü bir alt yapısı yok. Sistemin yasama tarafının güçlendirilmesi gerektiğini kaydeden parti yöneticileri, yasa tekliflerinin TBMM Başkanlığı’na sunulmadan evvel muhalefetin görüşünün alınması durumunda gereksiz tartışmalarla vakit kaybının da önlenebileceğine işaret ediyor.