Güneydoğu Anadolu Bölgesinde uzun yılların geleneği, mağduriyete neden olan “taziye yemeği verilmesi” sona eriyor.
Bölgede yakınlarını kaybedenler, 3 gün boyunca başsağlığı dileklerini kabul ettiği taziye konutlarında, yüzlerce konuğa iki öğün yemek veriyor.
Bu uygulamanın kimi aileler için mağduriyete dönüşmesi üzerine Kaymakamlık ve Müftülükler geleneğe son verilmesi için çalışma başlattı.
Bazı ailelerin konuklarına 3 gün boyunca iki öğün taziye yemeği vermek için kredi çekmesi, borçlanması, inek ya da traktörünü satmasının öğrenilmesi sonucu sorunun tahlili konusunda esnaf, imam, öğretmen ve muhtardan oluşan heyet oluşturuldu, fetvalar verildi, açıklamalar yapıldı.
Bazı vilayetlerde bu mağduriyetin önüne geçilirken, geleneğin devam ettiği vilayetlerde çalışma sürüyor.
Hani Kaymakamlığı heyet oluşturdu
Son periyotta yaşanan mağduriyetlerin iletilmesi üzerine harekete geçtiklerini tabir eden Soğukoluk, “İlçemizde üzücü kıssalar var. Bununla ilgili bankadan kredi çekmiş, ödeyememiş yahut bir iki ineğini ve traktörünü satmak zorunda kalan insanlarımız oldu. Gençler geldi ve ‘Siz de dayanak verin, taziye yemeklerini sonlandıralım.’ dedi. Bunun üzerine geniş iştirakli bir istişare toplantısı düzenledik.” diye konuştu.
“Bütün vatandaşlarımız tarafından bu bahis sahiplendi”
Esnaftan vatandaşa, okul müdüründen imama tüm kesitlerle bir ortaya geldiklerini lisana getiren Soğukoluk, şöyle konuştu:
“Toplantıda taziye meskenlerinde yemek verilmemesi gerektiğine karar verdik. Vatandaşımız yakını vefat ettiğinde, acısını yaşayamamakta, yemek verme arayışına girmekte. Bu bölgede taziyeler 3 gün sürüyor. Hem öğlen hem akşam yemekleri verilmekte. Bir şahsa ortalama maliyet 25 bin lira. Kararın takibi ve iletilmesi için heyet oluşturduk. Heyeti İlçe Müftülüğümüz koordine edecek. Esnaf, imam, öğretmen ve muhtarlardan oluşuyor. Heyet yakınını kaybeden aileye giderek, hem başsağlığı diliyor hem de kararı iletiyor. Bütün vatandaşlarımız tarafından bu mevzu sahiplendi. İlçemizin farklı noktalarına ve taziye konutlarına pankartlarımızı astık. Vatandaşımız kararı memnuniyetle karşıladı.”
Taziyede yemek verme uygulamasının ilçede sona erdiğini, bunun vilayet geneline de yayılmasını temenni ettiklerini aktardı.
Camilerde hutbe okutuldu
Diyarbakır Vilayet Müftü Vekili Nihat Koç, taziye meskenlerinde verilen yemeklerin vatandaşa yük olmaya başlaması nedeniyle cami müştemilatında bulunan taziye meskenlerine yemek verilmemesi için yazı gönderdiklerini, din görevlilerini bu bahiste bilgilendirdiklerini belirtti.
Taziye meskenlerinde yemek verilmesinin İslam geleneğine uymadığına işaret eden Koç, kent genelindeki mescitlerde hutbe vererek vatandaşı bilgilendirdiklerini söyledi.
“Evlerine bir ateş düşmüştür ve canları yanmaktadır. Canları yanan insanları bir de yemek zahmetiyle ve külfetiyle yoramayız. Taziye sahipleri yemekle uğraşırlarsa sıkıntılarına keder, acılarına acı katmış oluruz.” sözlerini kullanan Koç, bu yanlış uygulamadan vazgeçilmesi gerektiğini aktardı.
Koç, şunları kaydetti:
“İmkanı olmayan vatandaşlarımız bankadan faizle kredi çekiyor. Bu asla kabul edilemez. Vatandaşımız taziyesine gelenlere yemek vereceğim diyerek faizle kredi çekemez. Cenaze olduğu vakit, komşu, eş, dost ve durumu düzgün olan bireylerin cenaze sahibini gözetmesi gerekiyor. Onlar yemek yapıp, cenaze konutuna götürürler. Cenazede yemek vermek mecburilik, mecburiyet değildir. Bu yanlıştan hemen dönülmesi gerekiyor.”
Merkez Mahallesi Muhtarı Abdurrahman Evran, vatandaşların Kaymakamlıkça alınan karardan şad olduğunu anlatarak, mağduriyetin önüne geçildiğini belirtti.
Vatandaşlardan Maruf Narin, taziye yemeği nedeniyle borca girenlerden etkilendiklerini, uygulamanın sona ermesi için de teşebbüste bulunduklarını söyledi.
“İlçede kanayan bir yara haline gelmişti. Temennimiz bu uygulamanın tüm bölgeye emsal teşkil etmesi.” diyen Narin, bunun bölgenin sorunu olduğunu vurguladı.
“Yas bize 20 bin liraya mal oldu”
Süleyman Özlü, annesinin 2011 yılında hayatını kaybettiğini, taziye yemeği için borçlandığını söyledi.
Özlü, “Yas bize 20 bin liraya mal oldu. Akrabalarımın yardımıyla o borcu kapatmak için bir yıl uğraştım. İlçemizde bu türlü bir karar alındı. Keşke o vakitte bu türlü bir karar olsaydı. Ben de bu kadar zahmet çekmezdim. Bundan sonra inşallah kimse bu türlü bir sorun yaşamaz, rahat bir formda taziyesini yapar. Bu kararı alanlara teşekkür ediyorum.” biçiminde konuştu.
Batman
İl Müftüsü Turgut Erhan, acılı ailelerin taziye yemeği vermesinin büyük zahmete neden olduğunu anlatarak, sivil toplum kuruluşları ve kanaat liderleri ile bir ortaya gelerek bunun uygun olmadığına, uygun olanın taziye sahibine yemek verilmesi olduğuna karar verdiklerini lisana getirdi.
Bu karara vilayette yüzde 80 uyulduğuru tabir eden Erhan, büyük dert yaşayan vatandaşların kararın akabinde kendilerine memnuniyetlerini belirttiğini aktardı.
Şırnak
Şırnak Müftüsü Ramazan Tolan da taziye konutlarında yemek verilmesinin dinde yeri olmadığını, vakitle altından kalkılmaz bir hal aldığını aktardı.
Taziyenin akabinde acılı ailenin binlerce lira ödeme yapmak zorunda kaldığını lisana getiren Tolan, “Şahit oldum, çocuklarının muhtaçlıklarını karşılamak için diğer bölgelere çalışmaya giden vatandaş oldu. Dönünce annesi vefat ediyor. Çocukları için kazandığı paranın hepsini annesi için kurulan taziyede yemeğe vermişti. Kimi borca giriyor kimi de elindekileri satmak zorunda kalıyor.”
Dine uymanın ehemmiyetine işaret eden Tolan, maddi durumu yeterli olan vatandaşların birinci olarak taziye yemeğini terk etmesinin maddi imkanı olmayanları da rahatlatacağını aktardı.
Tolan, insanları boş masraf ve ziyandan kurtarmak gerektiğine dikkati çekerek, “Taziye meskenlerinde verilen yemekleri birbirimizden utanmadan, çekinmeden kaldırmamız lazım.” tabirini kullandı.
Vatandaşlardan Mehmet Hoş Konuk, konuklarına mahcup olmak istemeyen vatandaşların büyük kahra girdiğini kaydetti.
Konuk, “Acil bir durum olduğunda esasen insanlarımız misafirperver. Ancak bunun adet haline gelmesi hakikat değildir.” diye konuştu.
Veysel Teymur, bölgede taziye konutlarında yemek verilmesinin bir ön evvel sonlanmasını talep ettiklerini belirtti.
