Fotoğraflar: Kurtuluş Arı
Aşkın Işık Yengi, vaktin ruhundan şikayetçi. Mesleksel manada, müzik piyasasında “hızlı tüket” yaklaşımının müziğin içini boşalttığını düşünüyor. Hayatında ise, müzik yıldızlarından beklenen, özel hayatı anlık bir paylaşım objesine haline getirme beklentilerine kaşrın o kendi özel alanının mahremiyetine sıkı sıkıya bağlı. Müzik piyasasında geçirdiği 29 yıla rağmen hayatının ön planında hala müzik ve sahne var. Elbette, kızı Nazlı Bilginer’le birlikte. Mehmet Erdem’le birlikte seslendirdiği Allah’tan Kork isimli teklisiyle gündeme gelen yengi ile keyifli bir sohbet yaptık.
“Sosyal medya kullanmıyorum. Kullanamadığım için mi? Hayır, fakat bunlar hayatıma hükmetsin istemiyorum.”
OTURARAK SÖYLEMEYİ ÖĞRENDİK
– Bir öteki şahısla tıpkı şarkıyı paylaşmak nasıl bir his?
Çok büyük bir renk. Mesleksel olarak büyük tatminler yaşadığım devirlerden geldiğim için, artık farklı sesler, renkler ve projeler olsun istiyorum. Mehmet bu manada benim keşfim diyebilirim. Onun da müzisyen olmasının getirdiği ve birlikte söyleyebilmenin, stüdyo etabında da keyfini yaşadığım nadir isimlerden.
– Mehmet Erdem’in sıra dışı bir müzik söyleme tekniği olduğu daima söyleniyor.
Hikaye anlatıyor, aslında hepimiz onu yapıyoruz. Bağırıp bağırmaması ömnemli değil, zira anlattığı şeyi dinleyiciye geçirebiliyorsa, bu da bir yöntem
– Pekala başta ikinizin ses ahenginin olup olmayacağını düşündünüz mü?
Bunu en düzgün deneyeceğimiz yer stüdyoydu. Bunun hazırlıklarını deneyerek yaptık. Çok da yakıştığına karar verdik.
– Şarkıyı da oturarak söylemişsiniz…
Eskiden beri hepimiz ayakta müzik söyleriz. Diyafram sıkışmasın, hafif dans ederek havaya girelim diye. Bu sefer stüdyoda sandalye vardı. Ben de, biri enstrüman çaldı da o kaldı diye düşündüm. Ancak hiç o denli değilmiş. Sezen abla kendi de o denli söylüyormuş. Bak dene, bir çok dünya yıldızı da artık bu türlü yapıyor” dedi. Teknik olarak ne artısı var tam bilmiyorum, lakin heyecan vericiydi. Bir de çığlık çığlığa olmayan sakin bir müzik olması, öyküyü armonik olarak daha peslerde söz etmesi oturarak müzik söylememize mani bir durum oluşturmadı. Fakat üst oktavlarda bir müzik söylenmesi gerekse nasıl olur bilmiyorum. O gün o deneme çok işime yaradı. Sonra Mehmet’e de “hadi sen de yap diye ısrar ettik.” Zati onun da ayağı kırıktı o devir. O da bir baht oldu ona. Aslında mecburen oturması gerekecekti. Böylelikle oturarak müzik söylemeyi de öğrenmiş oldum.
SEZEN AKSU İLE ALBÜM HAZIRLIĞI
– Müziğin bu kadar ilgi görmesinin sebebi de sakin atmosferi oldu sanırım. Üstelik yaza da giriyoruz, bu devirde çok yükselen müzikler da revaçta oluyor. Tahminen insanlara dinginliği hatırlattınız.
Şarkı üzere müzik oldu. Sezen Aksu’nun yüreğinden çıkmış, benim 35 yıllık profesyonelliğim, Mehmet’in bize sunduğu yenilikler esasen bir merak uyandırıyor. Ama dediğin üzere yaz devrinin beklenen çıstak çıstak müzikleri. Ben hiçbir vakit bu türlü bir siyasetle yol alamdım. Müzik içinde büyüdüğüm, konservatuar mezunu olduğum için sevdiğim müzikleri söylemek istiyorum. O yüzden bu türlü şeylere sıcak bakamam. Âlâ müzik berbat müzik tartışılır, ancak bana bir şey söz etmesi lazım.Tutup tutmaması halkın beğenisine kalmış bir şey. Zati Sezen Abla ile bir albüm hazırlığı yapıyoruz. Müzik onun içindeydi aslında. Lakin artık çabucak albüm olmuyor. Sezen Abla’nın Lonca Stüdyosu’nda çalıştığımız için de müziklerle uzun uzun oynuyoruz. Bu yüzden müddetler uzuyor. 5 müziğimiz bitti zati, lakin 10 la 12 şarkıyı hedeflediğimiz için mühlet geçiyor. Bu mühlet içinde de Sezen Aksu ile Aşkın Işık Yengi yan yana gelmişken bu türlü bir çalışma yapalım dedik. Bunun demişken, biz zati Sezen Abla ile daima yan yanayız. Her albümümde bir nazar boncuğu müziği olurdu esasen. Lakin 90’lardaki albümlerimden sonra birinci sefer prodüktör olarak benimle birlikte. Biz de bunun heyecanıyla her şeyi daha ince eleyip sık dokuyarak yapmaya çalışıyoruz. Biraz insanlara, unuttukları gerçek müzikleri yakalamaya çalışıyoruz.
– İnsanların yüzeysel reaksiyonlarından çok derindeki hislerine mı hitap etmek istiyorsunuz?
Misyon üstleniyorum ister istemez. 90’lar çok daha gerçek bir periyottu. Şu elimizdeki telefonlar bizi birtakım şeylerden o kadar uzaklaştırdı ki, ister istemez aşkı bile gerçek yaşayamıyoruz. Her şey anlık ve fast food tadında. Anında tüketip bir sonrakine geçebilecek bir hayat yaşıyoruz. Bu da çok hoşuma giden bir şey değil. Eski başlıyım bu bahislerde. Vakit zaman faturamı bankaya gidip ödeyebilen bir bayanım. Bazen dalga geçiyorlar, lakin ben onun da bana bir şey kattığını düşünüyorum. 49 yaşındayım fakat annemin yaşadıklarını yaşamayı seven bir bayanım. Bunu da beşeri ilgileri koruyan bir durum olduğunu düşünüyorum. Mesleksel olarak vakit zaman kahırlarını yaşasak da, ben kendimi hayattan soyutlamadım. Toplum içinde olmayı seviyorum.Ayrıca kızım da bunu görsün istiyorum.
– Bu yıllarda doğan çocukların anne babalarıyla ortalarında önemli bir kopukluk olacak. Tahminen yaptığınız bunu telafi etmesi açısından kıymetli.
Psikolojik olarak bir katkısı oluyorsa ne hoş. Benim de annem ve babamla aramda önemli farklar vardı, ancak küçücük bir konutta beş kardeş olarak büyüdük. Maddi durumumun o kadar güzel değildi, annem devlet memuru, babam mesken hanımıydı. Hasebiyle sobalı bir konutta, ısınmak için sobayı küçük odaya kurardık. Kim mutfağa gidecek olsa, o üşürdü. Şunu da hatırlıyorum ki, ısınmak için sobanın etrafına toplandığımızda konuşurduk. Ne kadar keyifli olduğumuzu hatırlıyorum. Sonra kalorifer çıktı, herkes kendi odasına çekildi. Yeniden bir aile ortamı vardı, baba geldiğinde buluşulurdu, fakat insan geliştikçe yalnızlaşıyor. Kimi bunu fark ediyor, benim üzere kendine sonlar koyuyor. Ben de mecburen telefon kullanıyorum, lakin bilgisayar kullanmıyorum, toplumsal medya kullanmıyorum. Kullanamadığım için mi? Hayır, lakin bunlar hayatıma hükmetsin istemiyorum. Toplumsal medyada da hayranlarım sağolsun, hesap açtılar, onlar yürütüyorlar. Bir gün hepsine yenik düşer miyim bilmiyorum, lakin umarım kendimi o durumda görmem.
“Misyon üstleniyorum ister istemez. 90’lar çok daha gerçek bir periyottu. Şu elimizdeki telefonlar bizi kimi şeylerden o kadar uzaklaştırdı ki, ister istemez aşkı bile gerçek yaşayamıyoruz…”
MERAK EDİLMEK BENİ KEYİFLİ KILIYOR
– Gününüzü anlık olarak toplumsal medyadan paylaşan biri değilsiniz.
Hiç. Çay bardağı ile toplumsal medyada birbirimize bakıyoruz diye fotoğraf paylaşmıyorum. Tahminen bu merak uyandıran bir şey olabilir, itirazım yok. Lakin merak edilmek ve bir gizemim olması beni daha memnun kılıyor. Ben de sevdiği sanatkarın her anını görmek istemiyorum. Bu türlü olunca sıradanlaşıyor her şey. Bir de gölge üzere daima sizi izleyen bir kitle olduğunu bilmek yorucu olabilir.
– Mesleğinizin başından beri özel hayatınızın mahremiyetine çok ehemmiyet veren birisiniz. Lakin cümbüş dalında özel hayatın ifşası pr çalışması oalrak görülüyor. Siz buna dahil olmamanın eksikliğini meslek manasında hissettiniz mi?
Ben bir kamu malı değilim. Ben de herkes üzere yiyorum, içiyorum, evleniyorum, çocuk doğuruyorum, boşanıyorum, neyse. Benim de bir toplumsal hayatım var. Bunun farklı bir şey olması gerektiğini düşünüyorum. Bizim izleyiciyle bağımız, bu türlü başlamadı. Müziklerle başladı, bu yüzden bu türlü devam etmesi gerektiğini düşünüyorum. Natürel ki ucundan, kenarından, sevdiklerini merak eden insanlara gerekli bilgi veriliyor, ancak siz kendinizi düşünün, hayatınızın en tabanında bununla beslenerek yaşayabilecek bir kitle varsa, bundan hoşlanır msınız? Kimse hoşlanmaz. Benim için bir dezavantaj olmadı.
ŞARKILARIN İLETİSİ YOK TEKERLEME ÜZERE…
– Müzik piyasasında bir ekip kısıtlardan bahsettiniz. Bilhassa radyoların dayatmaları hakkında.
Bize bile var bu kısıtlamalar, düşün. Müzikler baş dağıtmak için değil yalnızca. “Trafikte dinliyorum, yemek yerken açıyorum…” Yok bu türlü bir şey. Duşta söyleyeceğim müzikleri ezberlemiyorum ya ben. Anılarımla, hislerimle özdeşleşen müzikler da istiyorum. Ben “Serserim Benim”le evlenen, “Ayrılmam” ile güçlenen çok insan tanıyorum. Artık bunları diyebilecek var mı? Hiçbir iletisi yok müziklerin. Tekerleme gibiler. Tahminen de o denli istiyorlar yahut öbür türlüsünü yapamıyorlar.
– Kısıtlamalar nedir?
Radyolar, dört dakikalık müzik çalmam diyor. Kim olursan olur. Zati müzik orada bir sekteye uğruyor. Müziğin bir matematiği var. “İntrosu iki kez dönmeyecek.” Otur o vakit sen yap şarkıyı. Bu nasıl bir kriterdir. Bana kadar varıyorsa bu problem vay haline yeni çıkacak dostların. Yazık. Biz de radyolara başka, albüm için farklı versiyonlar yapıyoruz. Esasen televizyonlarda müzik kalmadı. Evlilik programları, yemek programları, cinayet programları. Hayatımız bunlardaki hengameden ibaret. Ben yeterli bir televizyon izleyicisiydim. Artık açmıyorum bile. O programları izleyen beşerler da çok daha düzgün şeyler görmeye layık. Müzik yahut diğer bir şey olur bilmiyorum, lakin ben müzik olsun isterim hayatlarında. Bir kaç kanal ilgi gösterse hepimiz de koşa koşa gideriz. Malesef öbür şeyler izleniyor. O denli mi olduk sahiden, yoksa o programlardaki üzere olmamız mı istemiyor, bir şeylere mi alıştırılıyoruz, bilemiyorum.
– Müzikle ilginizin zayıfladığı bir periyot oldu mu?
Zayıflamak demeyelim ona. Zira ben müziksiz yapamam. Lakin doğum devrinde illa ki ön plana çocuk geçiyor. O devirde biraz uzaklaşmış olabilirim. Zira öncelik değişiyor. O çocuğun büyümesi çok değerli. Birinci bir seneyi çok yan yana geçirdim. Çok tuhaf bir durum, zira müzikle de bir ömür geçirmişim, o da beni beslemiş.
Tenis ve tango
– Müzik dışında ilgilendiğiniz alanlar nedir?
Kızımın nesli çok farklı
– Kızınız şu an 13 yaşında. Sizin 90’larda çok tanınan olan müziklerinizi dinlediğinde nasıl reaksiyon veriyor?
Biliyor, güzeline da gidiyor. Bunlar Z nesli çocuklar, başları bizim üzere çalışmıyor. Direk lise mezunu üzere doğuyorlar. O kadar takipte ve araştırmacılar ki, benim o vakit bilmediğim şeyler, onların komik diye yorumladıkları şeyler oluyor. “Anne nasıl sizin vaktinizde akıllı telefon yoktu” diyor. Konuttaki santralli telefonlarımızı kullanıyorduk, nerede bu türlü haberleşmek. Yalnızca Polis Radyosu’nun olduğu bir periyottu. O kadar da uzak periyotlar değil. Çok süratli ilerledik. O yıllardaki vidyolarımı izlettiriyorum ona, meraklı aslında bu türlü şeylere. Şaşırarak baktığı şeyler de oluyor, fakat hem anne hem de babasının bu mesleği yapması sebebiyle ilgi gösteriyor.
– Anne – babanın sanatçı olduğu ailelerde, çocuğun sanatçı olmasına yönelik bir talep oluyor. Sizde bu türlü bir şey var mı?
Hayır. O çok büyük bir zulüm. Yalnızca bir enstrüman çalmasını empoze ettim. “Enstrüman çalmak, bir bayan olarak duygusal akordunu yapabilir” dedim. İlla müzisyen olmak gerekmez. Düşünsenize çok değerli bir sinemanın müziğini altından çekin size ne hissettirecek. Mesela Love Story, çekin müziğini, hiç birşey kalmıyor. İster devam ettirirsin, ister dozunda ilgi kurarsın.
Aleyna Tilki çılgın
– Birinci albümünüz 1990’da çıktı. Üstünden 29 sene geçmiş. Bu deneyiminizle bugünkü isimlere baktığınızda neler söylersiniz? Mesela Aleyna Tilki üzere bir örnek var.
Hep de bu kız örnek veriliyor. Öbür çıkmadı mı? Bir sürü var da bu biraz daha çılgını. Ben de o vakit ilktim. Kesinlikle birileri çıkacak. Müzik de farklılık sever, bu tecrübeyle ilgili bir şey. Lakin bunu ne kadar sürdürebilecek bilemiyorum. Halk onu ne kadar bağrına basar? O halkın vereceği karar. Zannedersem çocuklar bu hususta ısrarcı ve seçici olmaya başladı. Onların beğenileriyle birtakım sanatkarlar devam edebiliyor. Çocuklar bıraktığı anda ne olacağını göreceğiz. Yalnızca müzik söyleyerek işini devam ettirmek isteyenler de çıkmalı. Onlar yok ortada. Niye yok?Duruşuyla, hayatıyla ve sesiyle bizi etkileyecek bir isim niçin çıkmadı? Ben bunu merak ediyorum.
