Bünyesinde Zafer İnşaat, Mardin Boru Sanayi, Concorde De Luxe Resort, Durusu, Enersis Elektrik Üretim, Z.T Güç Üretim, Yeni Belen Güç Elektrik Üretim’i barındıran ZAF Şirketler Grubu’nun İdare Heyeti Lideri Necati Yağcı, bir yurttaş olarak iktisadın gidişatından dert duyduğunu belirterek, “Diyelim ki iktisat şu andaki durumda kaldı, hasta 39 derece ateşle yanıyor, artık 41 derece olsa ne olacak deniyor, esasen artık hastanın tüm organları felç olmuş” tabirini kullandı.
Ekonomide bir türbülans yaşadığını, burada bu periyotta herkesin yatırımlarda dikkatli olmaya çalıştığını anlatan Yağcı, “Trenin hangi kompartımanında olduğumuz hiç kıymetli değil, her sabah uyandığımızda hepimizi olumsuz etkileyebilecek gelişme var mıdır yok mudur, faizler, döviz, işsizlik ne olacak diye bu korkuyu daima birlikte yaşıyoruz. Öngörülebilir bir ortamı daima bir arada yakalamamız gerekiyor” diye konuştu.
Ekonomide yaşanan problemler nedeniyle turizm ve güç dışındaki işlerde küçülme ya da çıkma stratejilerini değerlendirdiklerini kaydeden Necati Yağcı ile iş dünyasının yaşadığı meseleleri ve ZAF Grubu’nun yatırımlarını, amaçlarını konuştuk.
Bu sene küme açısından nasıl geçiyor, bir genel kıymetlendirme yapabilir misiniz?
– Antalya’daki turizm işimiz Concorde De Luxe Resort açısından sorun yok. KKTC Bafra’daki otelimizi 150 milyon dolarlık yatırımla geçen yıl devreye aldık. Otel şimdi yeni olmasına karşın yüzde 100 doluluk oranlarına ulaştık. Girne tarafında da yeni bir otel yatırımı yapmak için arayışlarımız var. Kıbrıs’da turizm Türkiye’ye nazaran daha güç, zira ulaşım konusunda ıstıraplar var. Türkiye turizminde de 2-3 sene evvel yaşanan krizin hasarları yeni yeni atlatılıyor. Kişi başı harcamalar dilek edilen noktalarda değil. Fakat turizm tarafında umut verici gelişmeler var.
İhtiyatlı davranıyoruz
Turizmde yeni yatırımlar olacak mı?
– Hem yurtiçinde hem yurtdışında bu manada planlarımız var. Bodrum’da bir otel yatırımımız var. 40 milyon dolarlık bir proje. Lakin Türkiye’deki mevcut ekonomik durum ve bu durumun finansman üzerindeki tesiri gelir masraf durumunu da olumsuz etkiliyor. Faizlerin, kurun yüksekliği ve bu üzere gelişmeler yatırımları olumsuz etkiliyor. Bunun önümüzdeki periyotta tüketicinin alım gücü üzerindeki tesirleri nasıl gelişecek, öteki kesimlere nasıl yansıyacak birtakım soru işaretleri var. Bu da bizi daha ihtiyatlı davranmaya sevk ediyor. Herşey olağan gitseydi Bodrum’daki oteli gelecek yıl devreye alacaktık. Şu anda bir yıllık gecikme var, iktisadın nasıl şekilleneceğine nazaran de iki yılı da bulabilir. Sonuçta yatırım yaparken ülkenin genel ekonomik şartlarını, gideceği yolu gözetmek durumundasınız.
Ağırlık turizm ve enerjide
Bundan sonraki süreçte odağınızda hangi dallar olacak?
– Sanayi, turizm ve güç, inşaat kesimlerinde varız. İşimizi yönetebilir büyüklükte tutmak istiyoruz. İşlerimizi biraz sadeleştirip turizm, güçte büyümek istiyoruz. Endüstride biraz küçülebiliriz. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en kıymetli fabrikalarından Mardin Boru Sanayi ve Ticaret AŞ ile üretim yapıyoruz. Lakin endüstride maalesef istek edilen kârlılıkları bırakın randımanı elde edemiyoruz şu anda. İhracatta önemli zahmetler var, o nedenle bu alandaki yoğunluğumuzu biraz azaltmayı düşünüyoruz. Fabrikayı kapatma üzere bir planımız yok. Bir bölüme girdiğiniz vakit o kesimi geliştirmeniz lazım. Şayet o dalı yaygınlaştırıp o kesimde bir büyüme stratejisi ve değişik yatırımlar yapamıyorsanız o işte kalmanın rasyonel bir tarafı olmuyor. Muhakkak kesimlere daha fazla tartı vererek kimi bölümlerden de çıkmayı planlıyoruz. Inter Yatırım’dan çıkmıştık. Sapanca’daki su şişeleme şirketi Durusu’da büyümeyi tercih etmiyoruz.
Mardin Boru’da ne üzere problemler var, neden küçülme planınız var?
– Mardin’deki fabrikada 300 civarı kişi çalışıyor. Fabrikada en kıymetli pazarlarımız Suriye ve Irak’tı maalesef o pazarlar tıkandı. Bu da yatırımın verimliliğini çok olumsuz etkiledi. Bizim o fabrika için gayemiz yüzde 50 iç pazar 50 ihracattı. Lakin şu anda ihracatın hissesi yüzde 5’lerde. Şu anda Mardin Boru Fabrikası’nın kapasitesinin yüzde 20’si bile çalışmıyor.
Teşvik yok mu o bölgedeki yatırımlarda?
– Teşvikler yatırım yapmak için değerli öge ancak yaptığınız yatırımla ürettiğiniz eserleri satamazsanız her şey anlamsız kalıyor.
Bu türbülansta uzun mühlet kalmamalıyız
Bu periyotta yatırımlarda tartısı neden yurtdışına veriyorsunuz? Türkiye’de yatırım yapmak kârlı değil mi?
– İktisatta bir türbülans yaşanıyor. Bu türbülansta yatırımlarda hepimiz dikkatli olmaya çalışıyoruz. Yeni gelişen pazarlarda daha uygun maliyetlerde yatırımlar yapılabiliyor. Güçte birtakım fiyatlamalar fizıbıl olmaktan çıkmış.
Ekonomi bu türbülansa uzun mühlet dayanır mı?
– Bu türbülans içerisinde uzun mühlet kalmamalıyız, bunun için de hepimize çok büyük misyonlar düşüyor. Daima türbülansta ve yüksek ateşte kalamayız. Her alanda somut, günlük siyasetten uzak adımlar atmamız gerekiyor. Orta ve uzun vadeli tahliller geliştirilmeli. Seçim ortamı da bizi çok hırpaladı, belirsizlikler arttı. Bu türbülans daha uzun sürmemeli, yoksa hepimize daha fazla ziyan verir. Bu kadar türbülansa şirketlerin dayanması çok kolay olmayabilir. Onun için şiddetle piyasaların olağanlaşması biraz daha öngörülebilir bir ortam oluşturmak için önemli adımların acilen atılması gerekliyor. Meseleleri erteleyerek günü geçirerek, yol alamayız.
Yüzleşme şart
İş insanı olarak, bu devirde en çok sizi neler endişelendiriyor, ileriye dönük plan yapabiliyor musunuz?
– Bir yurttaş olarak iktisadın gidişatından korku duyuyorum. Diyelim ki iktisat şu andaki durumda kaldı, hasta 39 derece ateşle yanıyor artık 41 derece olsa ne olacak deniyor, zati artık hastanın tüm organları felç olmuş. Trenin hangi kompartımanında olduğumuz hiç kıymetli değil, her sabah uyandığımızda hepimizi olumsuz etkileyebilecek gelişme var mıdır yok mudur, faizler, döviz, işsizlik ne olacak diye bu tasayı daima birlikte yaşıyoruz. Öngörülebilir bir ortamı daima birlikte yakalamamız gerekiyor. Harikulâde tedbirler alınmadan iktisatta düzelme olmayacak. Türkiye yaşadığı tüm meselelerle yüzleşmek zorunda, faizlerin düşmesi gerekiyor fakat ben düşürdüm demekle olmuyor. 3 ay sonra nasıl bir Türkiye olacak kimse öngöremiyor. Türkiye’nin bir sürü alanda sorunu var, lakin iktisat bunların en değerlisi. İktisat hepimiz için. Yalnızca yatırımcı için değil, sokaktaki vatandaş için, çalışan için herkes için kıymetli. Türkiye’nin iktisatta bir stabilizasyonu yakalaması koşul. Bununla ilgili top yekûn bir gayret vermemiz gerekiyor. Bilhassa Kürt sorunun artık tahlil bulması lazım. Zira ülkenin gücünü alıyor. Bir ortada yaşanabilir bir ortam nasıl yaratılır bunu konuşmak gerekiyor.
|
Karayipler’de otel Turizm alanında yurtdışında nerede yatırım planlıyorsunuz? İş dünyası daima faizlerin yüksekliğinden ve bu nedenle yatırım yapamadığından şikâyet ediyor. Faizler istenilen düzeye düşse hakikaten yatırım yapılabilecek bir ortam var mı? |
Yurtdışına bakıyoruz
Enerji şu anda Türkiye’deki en dertli kesimlerden biri olarak görünüyor, siz neden orada büyümek istiyorsunuz, riskli değil mi?
– Yalnızca Türkiye’de değil yurtdışında da güç projelerine bakıyoruz. Yurtiçinde proje geliştirebildiğimiz oranda bakıyoruz, fakat kısa vadede gerçekleştireceğimiz bir güç projesi yok. Rüzgâr ve hidroelektrikte 120 MW heyeti gücümüz var. Özbekistan başta olmak üzere Orta Asya ülkelerinde, Avrupa’da kimi bölgelerde ve GÜney Amerika’da rüzgar ve güneş enerijsi yatırımları için araştırma yapıyoruz.
