Kentin hamam kısmında bu yıl yapılan hafriyatlarda Latrinas ismi verilen tuvalet bulundu. Erkeklerin toplu olarak kullandığı öğrenilen tuvaletin yerine Genç Roma devrinde işlendiği düşünülen mozaikler ise hayret uyandırdı. Latrinalarda vaktin şimdiki olaylarıyla dalga geçilen karikatürlere rastlanıldı.
Nebraska Üniversitesi’nden Prof. Dr. Michael Hoff’un başkanlığını yaptığı hafriyatlarda, eski alanların onarımı ve yeni alanların keşfedilmesi için çalışmalar yürütülüyor. Yaklaşık iki ay sürecek hafriyat çalışmalarına bu yıl yaklaşık 100 öğrenci ve arkeolog katılıyor. Kentin hamam kısmında bu yıl yapılan hafriyatlarda Latrinas ismi verilen tuvale bulundu. Erkeklerin toplu olarak kullandığı öğrenilen tuvaletin tabanına işlenen mozaikler ise hayret uyandırdı. Periyoda ilişkin dini ve aktüel olayların günümüz değimiyle karikatürize edildiği mozaiklerde Zeus ve mitolojik figürler abartı ve alaycı hallerle resmedilmiş.
Çalışmalar hakkında bilgi veren Prof. Dr. Michael Hoff, “Burası özgününde Romalıların hamamı, yıkandıkları, sosyalleştikleri birlikte vakit geçirdikleri bir alan. Ama Geç Roma periyodunda erken Bizanslıların Roma inancını terk edip, tek ilah inancına geçince bu türlü bir yapıyı artık hamam olarak yahut toplumsallaşma alanı olarak değil de farklı bir gaye için değerlendirdiklerini görüyoruz. Buraları seramik atölyeleri olarak kullanmışlar. Kireç ve tuğla üzere gereçlerin üretildiğini görüyoruz. Kentin hamamının Geç Roma periyodunda kentin gereksinimlerine üretmek için bir sanayi kentine dönüştürüldüğünü görüyoruz” dedi.
Bulunan latrinas hakkında da bilgi veren Hoff şunları söyledi: “Bu yılın en kıymetli buluntularından bir tanesi Latrinas ismi verilen tuvaletlerin yere resmedilmiş mozaikler. Burası yalnızca erkeklere özel bir kısım. Bu tuvaletin tabanı mozaik kaplı. Burada antik devirden mitolojiden kimi sahneler resmedilmiş. Olağanda buralar pis yerler oldukları için mitolojide makûs tehlikeli şeylerle bağdaştırılırlar. Buradaki Latrinada ise yapılan mozaiklerde bu bahislerde dalga geçilmiş. Çalışmalarımızda iki sahne ele geçirdik. Birisi tam olarak duruyor lakin bir tanesi biraz tahrip olmuş durumda. Bir sahnede mitolojideki Ganymedes’in Zeus tarafından kaçırılma sahnesi yer alıyor. Ganymedes güzel hoş bir çocuk. Zeus da kartal kılığına girerek Olympos’taki sarayına kendilerine şarap servisi yapsın diye kaçırıyor. Sahnemizden birisi bu. Lakin Zeus olağanda kartal olmasına karşın burada balıkçıl bir hayvan üzere resmedilmiş. Yani onunla alay edilmiş. Öteki sahnede ise Narkissos var. Narkissos kendisini çok hoş çok alımlı ve güzel bulan bir karakter. Lanetleniyor ve kendisinin sudaki yansımasına aşık olarak, ona bakmaktan kendini alamayarak burada ölüyor. Ve narsistik de buradan geliyor. Ancak Narkissos mitolojide çok güzel ve beğenilen birisi olmasına karşın bu mozaiğimizde o kadar güzel tasvir edilmemiş. Karga burunlu göbekli yani nahoş diyebileceğimiz bir figüre sahip. Buradaki halkında bu olaylara karşı bakış açısını tuvalette iken bunlarla eğlendiğini ve onlarla dalga geçtiğini anlamamızı sağlıyor. Bu istikametiyle de ender bulunan mozaiklerden birisidir.”
O periyotta yaşayanların vakitle inandıkları pahalarla bakış açılarının değiştiğini lisana getiren Hoff, “Zamanla dine bakış açısı, mitolojiye bakış açısı, olaylara bakış açısı değiştiğinde tabi mitolojik olaylara da bakış açıları değişiyor. Burada çalışan şahıslarında bu olaylara karşı bakış açısının değiştiğini gösteriyor. Yoksa bunlar burada yaşayan insanların geçmişte dininin bir kesimi olan şeyler. Onlardan beslenen bir toplum. Fakat vakitle bu olaylara bakış açılarının değiştiğini bize gösteriyor. Geçmişteki inanışları ile dalga geçmeye başlamışlar. Naskissos figürünü gerçek bir figürün alaycı bir biçimde yaklaşılarak, çirkinleştirilerek resmedilmesi karikatüristlerin olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
